DIALOGA KURSO DE ESPERANTO * 3 // CURSO DIALOGAL DE ESPERANTO * 3

PRINCIPAIS ENUNCIADOS GRAMATICAIS 

DO DIÁLOGO:

-O é a terminação gramatical do substantivo.

-A é a terminação gramatical do adjetivo.

-AS é a terminação dos verbos no presente, na forma simples, para todas as pessoas gramaticais.

-OS é a terminação dos verbos no futuro, na forma simples, para todas as pessoas gramaticais.

Em que pese à presença da letra N do acusativo de objeto direto em KION, a estrutura interrogativa KION -O FARAS pede como resposta tanto um verbo transitivo, com ou sem complemento objetal, quanto um verbo intransitivo.

-N é a marca do caso acusativo, que sempre aparece no final do objeto direto substantival (-on), adjetival (-an) e pronominal, concordando em número (-on, -ojn; -an, -ajn). É usado também como acusativo de direção, em substituição de algumas preposições e também em indicação de medida.

–ANTA é o sufixo que representa o particípio ativo presente dos verbos, tanto para verbos transitivos quanto para verbos intransitivos. Atua quer como epiteto (antes do substantivo), quer como predicativo (geralmente após o verbo ESTI).

–ITA é o sufixo que representa o particípio passivo passado dos verbos, somente para verbos transitivos. Atua quer como epiteto (antes do substantivo), quer como predicativo (geralmente após o verbo ESTI).

-IĜ- é o sufixo que indica fazer-se, tornar-se e que tem o condão de transformar qualquer verbo transitivo em intransitivo.

-IG- é o sufixo que se usa para fazer algo ou alguém executar uma ação verbal qualquer ou tornar-se um adjetivo ou também um substantivo qualificativo, e que tem o condão de transformar qualquer verbo intransitivo em transitivo.

-IL- é o sufixo indicativo de objeto instrumental.

-AĴ- é o sufixo que transforma qualquer substantivo, adjetivo ou até verbo em coisa concreta feita a partir deles.

-U é a terminação do modo imperativo e também do modo subjuntivo dos verbos.

-e! é uma terminação gramatical exclamativa usada em oração sem sujeito. Além de com ponto de interjeição, é usada também com outras pontuações.

 

===========================

 

O DIÁLOGO:

J - Kion vi faras nun, tie en Brazilo?

B - En ĉi tiu horo, mi vespermanĝas, ĉar baldaŭ noktiĝos en mia lando. Kaj vi, kion vi estas faranta nun?

J - En tiu ĉi momento, mi estas matenmanĝanta, pro tio, ke estas la mateniĝo tie ĉi en Japanio.

B - La artefarita odorilo de mia interreta arom-sistemo indikas, ke vi manĝas la japantipan supon ramenon, ĉu estas vere?

J - Vere. Ŝajnas, ke vi jam havas la aktualigitan version de la arom-sistemo, kiu nun skribas sur la ekrano la nomon de la odoraĵo, ĉu ne?

B – Jes, mi jam posedas ĝin.

J – Ĉe mia komputilo mi sentas la odoron de manĝaĵo tre forte saŭcita. Kion vi vespermanĝas?

B – Mi regalas min per granda akaraĵeo! Tio estas mia ĉi-vespera manĝaĵo.

J – Tre bonodore! Mi deziras al vi bonan apetiton!

B – Ankaŭ vi havu bonan apetiton!

========================

CLASSIFICAÇÃO MORFOLÓGICA 

DAS ORAÇÕES DO DIÁLOGO:

 

J - Kio(n, acusativo) vi far(as, verbo no presente) nun, tie en Brazil(o, substantivo)?

 

B - En ĉi tiu hor(o, substantivo), mi vespermanĝ(as, verbo no presente), ĉar baldaŭ nokt(iĝ, sufixo reflexivo)(os, verbo no futuro) en mi(a, adjetivo possessivo) land(o, substantivo). Kaj vi, kio(n, acusativo) vi est(as, verbo no presente) far(ant, particípio presente ativo)(a, adjetivo) nun?

 

J - En tiu ĉi moment(o, substantivo), mi est(as, verbo no presente) matenmanĝ(ant, particípio presente ativo)(a, adjetivo), pro tio, ke est(as, verbo no presente) la maten(iĝ, sufixo reflexivo)(o, substantivo) tie ĉi en Japani(o, substantivo).

 

B - La artefar(it, particípio passado passivo)(a, adjetivo) odor(il, sufixo instrumental)(o, substantivo) de mi(a, adjetivo possessivo) interret(a, adjetivo) aromsistem(o, substantivo), indik(as, verbo no presente), ke vi manĝ(as, verbo no presente) la japantip(a, adjetivo)(n, acusativo) sup(o, substantivo)(n, acusativo) ramen(o, substantivo)(n, acusativo), ĉu ne ver(e, advérbio)?

 

J - Ver(e, advérbio). Ŝajn(as, verbo no presente), ke vi jam hav(as, verbo no presente) la aktual(ig, sufixo causativo)(it, particípio passado passivo)(a, adjetivo)(n, acusativo) versi(o, substantivo)(n, acusativo) de la arom-sistem(o, substantivo), kiu nun skrib(as, verbo no presente) sur la ekran(o, substantivo) la nom(o, substantivo)(n, acusativo) de la odor(aĵ, sufixo de concretude derivada)(o, substantivo), ĉu ne?

 

B – Jes, mi jam posed(as, verbo no presente) ĝi(n, acusativo).

 

J – Ĉe mi(a, adjetivo possessivo) komput(il, sufixo instrumental)(o, substantivo) mi sent(as, verbo no presente) la odor(o, substantivo)(n, acusativo) de manĝ(aĵ, sufixo de concretude derivada)(o, substantivo) tre fort(e, advérbio) ŝauc(it, particípio passado passivo)(a, adjetivo). Kio(n, acusativo) vi vesper(manĝ, radical verbal)(as, verbo no presente)?

 

B – Mi regal(as, verbo no presente) mi(n, acusativo) per grand(a, adjetivo) akaraĵe(o, substantivo)! Ti(o, pronome demonstrativo de substantivo) est(as, verbo no presente) mi(a, adjetivo possessivo) ĉi-vesper(a, adjetivo) manĝ(aĵ, sufixo de concretude derivada)(o, substantivo).

 

J – Tre bonodor(e, advérbio)! Mi dezir(as, verbo no presente) al vi bon(a, adjetivo)(n, acusativo) apetit(o, substantivo)(n, acusativo)!

 

B – Ankaŭ vi hav(u, verbo no imperativo) bon(a, adjetivo)(n, acusativo) apetit(o, substantivo)(n, acusativo)!

 

********************************

 

ANÁLISE MORFOLÓGICA 

DAS ORAÇÕES DO DIÁLOGO:

 

J - Kion vi faras nun, tie en Brazilo?

• Kion: Pronome interrogativo, objeto direto da oração.
• vi: Pronome pessoal, sujeito da oração.
• faras: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado.
• nun: Advérbio de tempo do verbo.
• tie en Brazilo: Locução adverbial de lugar do verbo.

B - En ĉi tiu horo, mi vespermanĝas, ĉar baldaŭ noktiĝos en mia lando. Kaj vi, kion vi estas faranta nun?

• En ĉi tiu (aŭ tiu ĉi) horo: Locução adverbial de tempo do verbo.
• mi: Pronome pessoal, sujeito da oração.
• vespermanĝas: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado.
• ĉar: Conjunção causal, introduz oração subordinada.
• baldaŭ: Advérbio de tempo do verbo.
• noktiĝos: Verbo no futuro do indicativo, núcleo do predicado da oração subordinada sem sujeito.
• en mia lando: Locução adverbial de lugar do verbo da oração subordinada.
• Kaj vi: Conjunção aditiva + pronome pessoal.
• kion: Pronome interrogativo sobre o objeto direto da oração.
• vi: Pronome pessoal, sujeito da oração.
• estas faranta: Verbo no presente contínuo, núcleo do predicado.
• nun: Advérbio de tempo do verbo.

J - En tiu ĉi momento, mi estas matenmanĝanta, pro tio, ke estas la mateniĝo tie ĉi en Japanio.

• En tiu ĉi momento: Locução adverbial de tempo do verbo.
• mi: Pronome pessoal, sujeito da oração.
• estas matenmanĝanta: Verbo no presente contínuo, núcleo do predicado.
• pro tio, ke: Conjunção causal, introduz oração subordinada.
• estas: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado da oração subordinada.
• la mateniĝo: Substantivo, sujeito da oração subordinada.
• tie ĉi en Japanio: Locução adverbial de lugar do verbo.

B - La artefarita odorilo de mia interreta arom-sistemo indikas, ke vi manĝas la japantipan supon ramenon, ĉu estas vere?

• La artefarita odorilo: Substantivo com adjetivo, sujeito da oração.
• de mia interreta arom-sistemo: Locução adjetiva, qualificadora do sujeito.
• indikas: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado.
• ke: Conjunção subordinativa, introduz oração subordinada.
• vi: Pronome pessoal, sujeito da oração subordinada.
• manĝas: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado da oração subordinada.
• la japantipan supon ramenon: Substantivo com adjetivo, objeto direto da oração subordinada.
• ĉu estas vere: Expressão interrogativa, confirmadora da oração principal.

J - Vere. Ŝajnas, ke vi jam havas la aktualigitan version de la arom-sistemo, kiu nun skribas sur la ekrano la nomon de la odoraĵo, ĉu ne?

• Vere: Advérbio, resposta afirmativa.
• Ŝajnas: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado.
• ke: Conjunção subordinativa, introduz oração subordinada.
• vi: Pronome pessoal, sujeito da oração subordinada.
• jam havas: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado da oração subordinada.
• la aktualigitan version de la arom-sistemo: Substantivo com adjetivo, objeto direto da oração subordinada.
• kiu: Pronome relativo, sujeito da oração subordinada adjetiva.
• nun skribas: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado da oração subordinada adjetiva.
• sur la ekrano: Locução adverbial de lugar do verbo.
• la nomon de la odoraĵo: Substantivo com locução adjetiva, objeto direto da oração subordinada adjetiva.
• ĉu ne: Expressão interrogativa, modificador da oração principal.

B – Jes, mi jam posedas ĝin.

• Jes: Advérbio, resposta afirmativa.
• mi: Pronome pessoal, sujeito da oração.
• jam posedas: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado.
• ĝin: Pronome pessoal, objeto direto da oração.

J – Ĉe mia komputilo mi sentas la odoron de manĝaĵo tre forte saŭcita. Kion vi vespermanĝas?

• Ĉe mia komputilo: Locução adverbial de lugar do verbo.
• mi: Pronome pessoal, sujeito da oração.
• sentas: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado.
• la odoron de manĝaĵo tre forte saŭcita: Substantivo com locução adjetiva, objeto direto da oração.
• Kion: Pronome interrogativo, objeto direto da oração.
• vi: Pronome pessoal, sujeito da oração.
• vespermanĝas: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado.

B – Mi regalas min per granda akaraĵeo! Tio estas mia ĉi-vespera manĝaĵo.

• Mi: Pronome pessoal, sujeito da oração.
• regalas min: Verbo no presente do indicativo com pronome reflexivo, núcleo do predicado.
• per granda akaraĵeo: Locução adverbial de modo, modificador do verbo.
• Tio: Pronome demonstrativo, sujeito da oração.
• estas: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado.
• mia ĉi-vespera manĝaĵo: Substantivo com adjetivo, predicativo do sujeito.

J – Tre bonodore! Mi deziras al vi bonan apetiton!

• Tre bonodore: Advérbio, expressão de intensidade.
• Mi: Pronome pessoal, sujeito da oração.
• deziras: Verbo no presente do indicativo, núcleo do predicado.
• al vi: Locução prepositiva direcional.
• bonan apetiton: Substantivo com adjetivo, objeto direto da oração.

B – Ankaŭ vi havu bonan apetiton!

• Ankaŭ vi: Advérbio com pronome pessoal, sujeito da oração.
• havu: Verbo no presente do subjuntivo, núcleo do predicado.
• bonan apetiton: Substantivo com adjetivo, objeto direto da oração.

 

------------------------------------------

 

ANÁLISE SINTÁTICA 

DAS ORAÇÕES DO DIÁLOGO:

 

1. J - Kion vi faras nun, tie en Brazilo?

   - Oração simples interrogativa

   - Sujeito: vi

   - Predicado verbal: faras

   - Pergunta objetal (embora a resposta possa ser intransitiva, quando combinada com faras): Kion

   - Adjuntos adverbiais de tempo e de lugar: nun, tie en Brazilo

 

2. B - En ĉi tiu horo, mi vespermanĝas, ĉar baldaŭ noktiĝos en mia lando.

   - Oração principal: mi vespermanĝas

     - Sujeito: mi

     - Predicado verbal: vespermanĝas

     - Adjunto adverbial de tempo: En ĉi tiu horo

   - Oração subordinada adverbial causal: ĉar baldaŭ noktiĝos en mia lando

     - Sujeito: oculto (impessoal)

     - Predicado verbal: noktiĝos

     - Adjuntos adverbiais de tempo e de lugar: baldaŭ, en mia lando

 

3. Kaj vi, kion vi estas faranta nun?

   - Oração simples interrogativa

   - Sujeito: vi

   - Predicado verbal: estas faranta

   - Objeto direto interrogativo: kion

   - Adjunto adverbial temporal: nun

 

4. J - En tiu ĉi momento, mi estas matenmanĝanta, pro tio, ke estas la mateniĝo tie ĉi en Japanio.

   - Oração principal: mi estas matenmanĝanta

     - Sujeito: mi

     - Predicado verbal: estas matenmanĝanta

     - Adjunto adverbial temporal: En tiu ĉi momento

   - Oração subordinada adverbial causal: pro tio, ke estas la mateniĝo tie ĉi en Japanio

     - Sujeito: la mateniĝo

     - Predicado verbal: estas

     - Adjunto adverbial de lugar: tie ĉi en Japanio

 

5. B - La artefarita odorilo de mia interreta arom-sistemo indikas, ke vi manĝas la japantipan supon ramenon, ĉu estas vere?

   - Oração principal: La artefarita odorilo de mia interreta arom-sistemo indikas

     - Sujeito: La artefarita odorilo de mia interreta arom-sistemo

     - Predicado verbal: indikas

   - Oração subordinada substantiva objetiva direta: ke vi manĝas la japantipan supon ramenon

     - Sujeito: vi

     - Predicado verbal: manĝas

     - Objeto direto: la japantipan supon ramenon

 

6. J - Vere. Ŝajnas, ke vi jam havas la aktualigitan version de la arom-sistemo, kiu nun skribas sur la ekrano la nomon de la odoraĵo, ĉu ne?

   - Oração principal: Ŝajnas

     - Sujeito: oculto (impessoal)

     - Predicado verbal: Ŝajnas

   - Oração subordinada substantiva subjetiva: ke vi jam havas la aktualigitan version de la arom-sistemo

     - Sujeito: vi

     - Predicado verbal: havas

     - Objeto direto: la aktualigitan version de la arom-sistemo

     - Adjunto adverbial: jam

   - Oração subordinada adjetiva restritiva: kiu nun skribas sur la ekrano la nomon de la odoraĵo

     - Sujeito: kiu

     - Predicado verbal: skribas

     - Objeto direto: la nomon de la odoraĵo

     - Adjuntos adverbiais de tempo e de lugar: nun, sur la ekrano

 

7. B – Jes, mi jam posedas ĝin.

   - Oração simples

   - Sujeito: mi

   - Predicado verbal: posedas

   - Objeto direto: ĝin

   - Adjunto adverbial: jam

 

8. J – Ĉe mia komputilo mi sentas la odoron de manĝaĵo tre forte saŭcita. Kion vi vespermanĝas?

   - Primeira oração (simples):

     - Sujeito: mi

     - Predicado verbal: sentas

     - Objeto direto: la odoron de manĝaĵo tre forte saŭcita

     - Adjunto adverbial: Ĉe mia komputilo

   - Segunda oração (simples interrogativa):

     - Sujeito: vi

     - Predicado verbal: vespermanĝas

     - Objeto direto: Kion

 

9. B – Mi regalas min per granda akaraĵeo! Tio estas mia ĉi-vespera manĝaĵo.

   - Primeira oração (simples):

     - Sujeito: Mi

     - Predicado verbal: regalas

     - Objeto direto: min

     - Adjunto adverbial: per granda akaraĵeo

   - Segunda oração (simples):

     - Sujeito: Tio

     - Predicado nominal: estas mia ĉi-vespera manĝaĵo

 

10. J – Tre bonodore! Mi deziras al vi bonan apetiton!

    - Primeira oração (nominal):

      - Predicado nominal: Tre bonodore

    - Segunda oração (simples):

      - Sujeito: Mi

      - Predicado verbal: deziras

      - Objeto indireto: al vi

      - Objeto direto: bonan apetiton

 

11. B – Ankaŭ vi havu bonan apetiton!

    - Oração simples imperativa

    - Sujeito: vi

    - Predicado verbal: havu

    - Objeto direto: bonan apetiton

    - Adjunto adverbial inclusiva: Ankaŭ

 

*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/

 

QUESTIONÁRIO BASEADO NO DIÁLOGO 

E A PARTIR DELE:

 

1.     Kio estas tio, kion vi vidas?

 

2.     Kia estas tio kvadrata, kiu montriĝas al vi?

 

3.     Ĉu rameno estas bona japana supo por vi?

 

4.     Kion vi ofte manĝas en la mateno?

 

5.     Kion vi estos manĝanta morgaŭ en la tagmezo?

 

6.     Kion vi estas faranta nun?

 

7.     Kion J faras nun en Japanujo (aŭ Japanio)?

 

8.     Kiam noktiĝos en Brazilo, laŭ B?

 

9.     Kion vi faros en la mateno de la venonta lundo?

 

10.  Kion vi vespermanĝas sabate?

 

11.  Kion vi manĝas en festoj?

 

12.  Ĉu vi jam sentas (artefaritajn) odorojn ĉe via komputilo?

 

13.  Kion vi deziras pri la teknologio de la artefarita intelekto en via vivo?

 

14.  Kion vi havas pri teknologio de artefarita intelekto?

 

15.  Per kio vi regalas vin en la noktoj de dimanĉo?

 

16.  Kion vi sentas ĉe via komputilo?

 

17.  Kiun profesion vi havas en via lando?

 

18.  Kion vi faros en Japanio, se vi ne vivas en ĝi, sed vizitos ĝin?

 

19.  Kion vi faras en ĉi tiu horo?

 

20.  Kion vi faras en la mateno?

 

21.  Kion vi faras je la mateniĝo?

 

22.  Kion vi faras je la vesperiĝo?

 

23.  Kion vi faras en la vespero?

 

24.  Kion vi faras je la noktiĝo?

 

25.  Kion vi faras en la nokto?

 

26.  Kio estas farita de vi en la hodiaŭa mateno?

 

27.  Kion vi faras vespere?

 

28.  Kion vi faras nokte?

 

29.  Kion vi faras tage?

 

30.  Kion vi faras nuntempe?

 

31.  Kion vi faras ĉi-momente?

 

32.  Kion vi estos faranta en la venonta vespero?

 

33.  Kion vi faros en la venonta mateno?

 

34.  Kion vi faros en la venonta nokto?

 

35.  Kion vi estos faranta postmorgaŭ?

 

36.  Kion vi faros en la venonta semajno?

 

37.  Kion vi faros en la venonta monato?

 

38.  Kion vi estos faranta en la venonta jaro?

 

39.  Kion vi faros en la venonta sezono?

 

40.  Kio estos farita de vi en la venonta semajnfino?

 

41.  Kion vi faros en la epoko post la planeda transiro?

 

42.  Kion vi faros en la periodo post la venonta karnavalo?

 

43.  Kion vi legas ĉi-tempe? (aŭ nun, ĉi tiam, en la nuno, en tiu ĉi tempo...)

 

44.  Se vi gajnos grandan monan premion, kion vi faros ĉi-situacie (aŭ en tiu ĉi situacio)?

 

45.  Se vi estas mone tre riĉa, kion vi faras ĉi-kondiĉe pri via vivo?

 

46.  Se vi estas mone tre malriĉa, kion vi faras ĉi-cirkonstance (aŭ en tiu ĉi cirkonstanco)?

 

47.  Se vi dialogas kun magnato, kion vi faras ĉi-okaze (aŭ en ĉi tiu okazo)?

 

48.  Se vi estas en kongreso, kion vi faras ĉi-evente (aŭ en ĉi tiu evento)?

 

49.  Kion vi faras ĉi-hore (aŭ en tiu ĉi horo)?

 

50.  Kion vi faras ĉi-tage (aŭ en tiu ĉi tago, aŭ hodiaŭ)?

 

51.  Kion specialan vi faras ĉi-semajne?

 

52.  Kion gravan vi faras ĉi-monate?

 

53.  Kion grandiozan vi faras ĉi-jare?

 

54.  Kion vi lernas ĉi-epoke?

 

55.  Kion vi studas ĉi-periode?

 

56.  Kion vi estas faranta ĉi-tempe?

 

57.  Kio estos manĝita de vi morgaŭ matene?

 

58.  Je kioma horo vi leviĝas en la mateno?

 

59.  Kiam vi sidiĝas por vespermanĝi?

 

60.  Je kiu horo vi kuŝiĝas nokte?

 

61.  Kiun ludilon vi havas?

 

62.  Ĉu vi uzas pesilon en via kuirĉambro?

 

63.  Kio estis preferita de vi en la lasta sankta vendredo, ĉu vegetaĵo, aŭ fiŝaĵo?

 

64.  Kian sukeraĵon vi tre multe ŝatas?

 

65.  Ĉu estas varme, aŭ malvarme ĉe vi nun?

*****************************

DIÁLOGO IMPROVISADAMENTE MOTIVADO

Improvise um diálogo em Esperanto com o gerador de conversas Microsoft Copilot in Bing, usando as mesmas perguntas ou as mesmas formas das perguntas acima.

Primeiro, no seu campo de texto (o de cima), estabeleça para ele as regras do diálogo, nos seguintes termos:

Mi faros al vi demandojn kaj donos respondojn al vi pri la ĉiutaga vivo, en Esperanto.

Mi petas vin ĉiam uzi la samajn formojn de demandoj kaj respondoj jam antaŭe registritaj en la dialogo.

Depois que ele aceitar as regras, delete o conteúdo do seu campo de expressão e cole a primeira pergunta ou alguma pergunta com a mesma forma e a submeta, clicando no botão azul no canto inferior direito. E assim para as demais perguntas.

Geralmente, cada resposta dele vem com uma contrapergunta logo em seguida, fora das regras. Você pode responder a essa contrapergunta, usando a mesma forma dela, ou não, ou pode colar sua próxima pergunta.