PRINCIPAIS
ENUNCIADOS GRAMATICAIS
DO DIÁLOGO:
-U é a terminação do modo imperativo dos verbos, usado basicamente para
ordens diretas
-U como volitivo auxiliar: Em dois períodos divididos por KE, na qual o primeiro período tem o verbo DEZIRI, VOLI, PETI, ATENDI, POSTULI,
REKOMENDI ou similares, o verbo do segundo período deve estar na terminação
U, mesmo considerando que não se trata de uma ordem direta.
-U depois de primeira oração volitiva sem sujeito. Em duas proposições
divididas por KE, na qual a primeira proposição está sem sujeito, referindo-se
a algo necessário, conveniente, urgente, etc, que deve ser feito
ou que será feito pelo sujeito da segunda proposição, a segunda proposição deve
ter a terminação imperativa ou volitiva.
-U depois de POR KE. O mesmo acontece se as duas proposições são
divididas por POR KE. Este caso funciona para todos os tipos de verbos.
-U depois de –U. Se duas proposições são divididas por KE, e na primeira
proposição está presente o modo imperativo, também na segunda proposição deve
estar o verbo com terminação -u.
-U depois de ATENDI, KE. Em regra, usa-se sempre o imperativo depois da
estrutura ATENDI, KE, diferentemente de ESPERI, KE, que pede o complemento
verbal conjugado.
BONVOLU –I. Expressão usada para pedir algo gentilmente. Equivale a
“queira, por favor”.
ACUSATIVO DE DIREÇÃO. A mesma letra N que marca o acusativo de objeto
direto marca também o acusativo de direção depois de algumas preposições
bifuncionais (que indicam posição e que indicam também movimento para algum
lugar, a depender da intenção de uso do sujeito). Eis exemplos de preposições
bifuncionais (posicionais e direcionais): TRANS, SUR, SUB, EN, ANTAŬ, INTER,
POST, KONTRAŬ e APUD. Por outro lado, há preposições que, por si sós, já
indicam movimento direcional, não admitindo, portanto, complemento direcional
em N. Eis alguns exemplos: AL, ĜIS, TRA, EL e EKSTER. Por fim, há preposições
que não indicam posição, nem também servem para direção. Eis as principais: DE,
PER, PRO, POR, KUN, SEN, LAŬ, MALGRAŬ, ANSTATAŬ, KROM, DUM, PRI e JE.
LA é o artigo definidor de algo único ou que é considerado único.
LA é usado também para representar, através de um indivíduo, toda a sua
coletividade, espécie ou gênero.
LA é igualmente usado como definidor de algo previamente mencionado ou
já conhecido de interlocutores. Se alguém fala sobre algo já mencionado
anteriormente, ou conhecido ou familiar a todos, pode-se usar o artigo LA antes do
nome da coisa.
LA antes de epiteto. Embora o artigo LA não preceda nomes próprios, há
uma exceção, quando há um epiteto antes do nome próprio.
LA quando usado excepcionalmente antes de possessivo. De acordo com a
regra, não se deve usar o LA antes de um possessivo, com a exceção de quando o
possessivo aparece sozinho, sem o objeto substantival relacionado à posse.
O DIÁLOGO
KONVERSACIO
INTER DU POLITIKISTOJ, PETRO KAJ MARIO, PRI LA
BALOTADO POR URBESTRO KAJ URBAJ KONSILANTOJ:
Petro: Saluton, Mario! Mi petas, ke vi diru al mi, kiel vi taksas tiun
hodiaŭan voĉdonadon?
Mario: Saluton, Petro! La balotado iris glate, tamen mi preskaŭ certas,
ke mi ne estis elektita por urba konsilanto. Mi eĉ preĝis en la placo, antaŭ la
preĝejo, apud la kruco. Poste mi iris pli apud la preĝejon, eĉ eniris en la
preĝejon kaj kuris antaŭ la pastron, por peti, ke li parolu favore de mi en la
meso, sed ŝajnas, ke tio valoris nenion.
Petro: Mi bedaŭras. Nu, pli frue mi estis trans la urbo, en apud-urna propagando.
Antaŭ nelonge mi venis el mia voĉdona lernejo, kie la balotintoj montris
grandan furoron, sed baldaŭ mi reiros trans la urbon denove, por paradi en mia
sentegmenta aŭtomobilo. Kaj en via voĉdonejo? Kiel kondutis la elektintoj?
Mario: En la mia estis tute trankvile. Mi deziras, ke la dua fazo de la
voĉdonado por la urbestro okazu sukcese. Sed bonvolu klarigi al mi: kiel vi
sukcesis grimpi sur tiun vian malnovan veturilon, sub granda pluvo? Mi vidis
per la televidilo, ke staris pli ol dek homoj sur ĝi, ĉu ne?
Petro: Mi bezonis riski eniri sub la pluvon, por varbi pli da
elektantoj. Mi kalkulis kun la helpo de du fortuloj, kiuj iris post la aŭton
kaj iris post la aŭto, por puŝi ĝin inter la homoj kaj inter la homojn, en
stratoj kaj en stratojn kaj ĉefe kontraŭ stratkavojn. Sed, prudente, la
veturilo iris nur inter aŭtoriparejoj kaj ankaŭ inter pecovendejojn. Fine ĝi
iris antaŭ la preĝejon, por la beno de la pastro. Sed, nu, mi samdeziras, ke la
venonta fazo de la elektado estu tre sukcesa. La elektado estas la plej grava
afero en la demokratio. Estas grave, ke la elektanto uzu sian balotilon ĝuste
kaj juste.
Mario: Vere. Mi atendas, ke ĉiuj elektantoj prizorgu siajn balotilojn
ĝis la dua fazo de la voĉdonado.
Petro: Kaj mi esperas, ke ĉiuj valorigos siajn balotojn en ĉiuj
elektadoj. Necesas, ke ni informu la civitanojn pri la graveco de ilia elekta
partopreno, eĉ memore al la granda Bernardo, la unua urbestro elektita de la
popolo en nia municipo.
Mario: Jes, kaj por ke ni havu elstaran sinprezenton, ni devas fari
fortan elektokampanjon. Ni preparu nin pli efike por konkurenci al ŝtata
deputito post du jaroj. Ni tute ne lasu, ke la opozicio venku nian koalicion.
Petro: Konsentite. Estas necese, ke ni faru bonegan kampanjon por tio.
Venigu la elektantojn al la voĉdonejoj en 2026!
Mario: Precize. Kaj ni studu pli da strategioj, por ke ni kapablu
konkurenci altnivele. Dum tio, mi atendas, ke la nova urba konsilio kunlaboru
por la bona administrado de la urbo, kaj ke ĝi efike kunlaboru kun la nova municipestro.
Petro: Mia partio certe faros tion. Bonvolu sciigi al mi, kion vi
opinias pri la uzado de elektronikaj balotujoj?
Mario: Interesa ideo. Poste ni iru en la konsilantarejon, por diskuti
tion pli detale.
Petro: Bone, ni iru tien kune! Kaj nun, ĉu ni vizitu la balotujojn en la
urbocentra lernejo?
Mario: Jes, ekzameni la urnojn estas ĉiam grave. La brazilano meritas
tian respekton. La urbestro petis, ke ni inspektu ĉiujn voĉdonejojn.
Petro: Perfekte. Ni laboru kune, por certigi justan kaj sukcesan
balotadon!
CLASSIFICAÇÃO
MORFÊMICA
DAS
ORAÇÕES DO DIÁLOGO:
Petr(o, substantivo): Salut(o, substantivo)n(acusativo de objeto
direto), Mari(o, substantivo)! Mi pet(as, conjugação do presente do verbo
peti), ke vi dir(u, conjugação do verbo diri no modo imperativo ou volitivo) al
mi, kiel vi taks(as, conjugação do presente do verbo taksi) tiu, pronome
demonstrativo)n(acusativo de objeto direto) hodiaŭ(a, adjetivo)(n, acusativo de
objeto direto) voĉdonad(o, substantivo)(n, acusativo de objeto direto)?
Mari(o, substantivo): Salut(o, substantivo)n(acusativo de objeto
direto), Petr(o, substantivo)! La balotad(o, substantivo) ir(is, conjugação do
pretérito do verbo iri) glat(e, advérbio), tamen mi preskaŭ cert(as, conjugação
do presente do verbo certi), ke mi ne est(is, conjugação do pretérito do verbo
esti) elekt(ita, particípio passivo passado do verbo elekti) por urb(a,
adjetivo) konsilant(o, substantivo). Mi eĉ preĝ(is, conjugação do pretérito do
verbo preĝi) en la plac(o, substantivo), antaŭ la preĝ(ej, sufixo designativo
de lugar onde se faz ou realiza a raiz)(o, substantivo), apud la kruc(o,
substantivo). Post(e, advérbio) mi ir(is, conjugação do pretérito do verbo iri)
pli apud la preĝ(ej, sufixo designativo de lugar onde se faz ou realiza a
raiz)(o, substantivo)(n, acusativo de direção), eĉ enir(is, conjugação do
pretérito do verbo eniri) en la preĝ(ej, sufixo designativo de lugar onde se
faz ou realiza a raiz)(o, substantivo)(n, acusativo de direção) kaj kur(is, conjugação
do pretérito do verbo kuri) antaŭ la pastr(o, substantivo)(n, acusativo de
direção), por pet(i, infinitivo do verbo peti), ke li parol(u, conjugação do
verbo paroli no modo imperativo ou volitivo) favor(e, advérbio) de mi en la
mes(o, substantivo), sed ŝajn(as, conjugação do presente do verbo ŝajni), ke
ti(o, pronome demonstrativo de coisa) valor(is, conjugação do pretérito do
verbo valori) nenio (pronome negativo de coisa)n(acusativo de objeto direto).
Petr(o, substantivo): Mi bedaŭr(as, conjugação do presente do verbo
bedaŭri). Nu, pli fru(e, advérbio) mi est(is, conjugação do pretérito do verbo
esti) trans la urb(o, substantivo), en apudurn(a, adjetivo) propagand(o,
substantivo). Antaŭ nelong(e, advérbio) mi ĵus ven(is, conjugação do pretérito
do verbo veni) el mi(a, pronome possessivo) voĉdon(a, adjetivo) lern(ej, sufixo
designativo de lugar onde se faz ou realiza a raiz)(o, substantivo), kie la
balot(int, particípio ativo passado do verbo baloti)(o, substantivo)(j, plural)
montr(is, conjugação do pretérito do verbo montri) grand(a, adjetivo)(n,
acusativo de objeto direto) furor(o, substantivo)(n, acusativo de objeto
direto), sed baldaŭ mi reir(os, conjugação do futuro do verbo reiri) trans la
urb(o, substantivo)(n, acusativo de direção) denov(e, advérbio), por parad(i,
infinitivo do verbo paradi) en mi(a, pronome possessivo) sentegment(a,
adjetivo) aŭtomobil(o, substantivo). Kaj en vi(a, pronome possessivo)
voĉdonej(o, substantivo)? Kiel kondut(is, conjugação do pretérito do verbo
konduti) la elekt(int, particípio ativo passado do verbo elekti)(o,
substantivo)(j, plural)?
Mari(o, substantivo): En la mi(a, pronome possessivo) est(is, conjugação
do pretérito do verbo esti) tut(e, advérbio) trankvil(e, advérbio). Mi
dezir(as, conjugação do presente do verbo deziri), ke la dua faz(o,
substantivo) de la voĉdonad(o, substantivo) por la urbestr(o, substantivo)
okaz(u, conjugação do verbo okazi no modo volitivo) sukces(e, advérbio). Sed
bonvol(u, conjugação do verbo bonvoli no modo volitivo) klarig(i, infinitivo do
verbo klarigi) al mi: kiel vi sukces(is, conjugação do pretérito do verbo
sukcesi) grimp(i, infinitivo do verbo grimpi) sur tiu (pronome demonstrativo
individuativo)(n, acusativo de direção) via, pronome possessivo)(n, acusativo
de direção) malnov(a, adjetivo)(n, acusativo de direção) veturil(o,
substantivo)(n(acusativo de direção), sub grand(a, adjetivo) pluv(o,
substantivo)? Mi vid(is, conjugação do pretérito do verbo vidi) per la
televid(il, sufixo designativo de objeto instrumental)(o, substantivo), ke
star(is, conjugação do pretérito do verbo stari) pli ol dek hom(o,
substantivo)(j, plural) sur ĝi, ĉu ne?
Petr(o, substantivo): Mi bezon(is, conjugação do pretérito do verbo
bezoni) risk(i, infinitivo do verbo riski) enir(i, infinitivo do verbo eniri)
sub la pluv(o, substantivo)(n, acusativo de direção), por varb(i, infinitivo do
verbo varbi) pli da elektant(o, substantivo)(j, plural). Mi kalkul(is,
conjugação do pretérito do verbo kalkuli) kun la help(o, substantivo) de du
fort(ul, sufixo substantivador de adjetivo)(o, substantivo)(j, plural), kiuj,
pronome relativo plural) ir(is, conjugação do pretérito do verbo iri) post la
aŭt(o, substantivo)n(acusativo de direção) kaj ir(is, conjugação do pretérito
do verbo iri) post la aŭt(o, substantivo), por puŝ(i, infinitivo do verbo puŝi)
ĝi(pronome pessoal neutro)n(acusativo de objeto direto) inter la hom(o,
substantivo)(j, plural) kaj inter la hom(o, substantivo)(j, plural)(n,
acusativo de direção), en strat(o, substantivo)(j, plural) kaj en strat(o,
substantivo)(j, plural)(n, acusativo de direção) kaj ĉef(e, advérbio) kontraŭ
stratkav(o, substantivo)(j, plural)(n, acusativo de direção). Sed, prudent(e,
advérbio), la veturil(o, substantivo) ir(is, conjugação do pretérito do verbo
iri) nur inter aŭtoriparej(o, substantivo)(j, plural) kaj ankaŭ inter
pecovendej(o, substantivo)(j, plural)(n, acusativo de direção). Fin(e,
advérbio) ĝi ir(is, conjugação do pretérito do verbo iri) antaŭ la preĝ(ej,
sufixo designativo de lugar onde se faz ou realiza a raiz)(o, substantivo)(n,
acusativo de direção), por la ben(o, substantivo) de la pastr(o, substantivo).
Sed, nu, mi samdezir(as, conjugação do presente do verbo composto samdeziri),
ke la ven(ont, particípio ativo futuro)(a, adjetivo) faz(o, substantivo) de la elektad(o,
substantivo) est(u, conjugação do verbo esti no modo volitivo) tre sukces(a,
adjetivo). La elektad(o, substantivo) est(as, conjugação do presente do verbo
esti) la plej grav(a, adjetivo) afer(o, substantivo) en la demokrati(o,
substantivo). Est(as, conjugação do presente do verbo esti) grav(e, advérbio),
ke la elektant(o, substantivo) uz(u, conjugação do verbo uzi no modo volitivo)
sia(pronome possessivo reflexivo da terceira pessoa do singular ou do
plural)(n, acusativo de objeto direto) balot(o, substantivo)(n(acusativo de
objeto direto) ĝust(e, advérbio) kaj just(e, advérbio).
Mari(o, substantivo): Ver(e, advérbio). Mi atend(as, conjugação do
presente do verbo atendi), ke ĉiu(pronome coletivo)(j, plural) elektant(o,
substantivo)(j, plural) prizorg(u, conjugação do verbo prizorgi no modo
imperativo) si(a, pronome possessivo reflexivo da terceira pessoa do singular
ou do plural)(j, plural)(n, acusativo de objeto direto) balot(il, sufixo
designativo de objeto instrumental)(o, substantivo)(j, plural)(n(acusativo de
objeto direto) ĝis la dua faz(o, substantivo) de la voĉdonad(o, substantivo).
Petr(o, substantivo): Kaj mi esper(as, conjugação do presente do verbo
esperi), ke ĉiu(pronome coletivo)(j, plural) valor(ig, fazer, tornar, sufixo de
transitivização verbal)(os, conjugação do futuro do verbo valorigi) si(a,
pronome possessivo reflexivo da terceira pessoa do singular ou do plural)(j,
plural)(n, acusativo de objeto direto) balot(o, substantivo)(j, plural)(n,
acusativo de objeto direto) en ĉiu(pronome coletivo)(j, plural) elektad(o,
substantivo)(j, plural). Neces(as, conjugação do presente do verbo necesi), ke
ni inform(u, conjugação do verbo informi no modo imperativo ou volitivo) la
civitan(o, substantivo)(j, plural)(n, acusativo de objeto direto) pri la
gravec(o, substantivo) de ilia (pronome possessivo da terceira pessoa do
plural) elekt(a, adjetivo) partopren(o, substantivo), eĉ memor(e, advérbio) al
la grand(a, adjetivo) Bernard(o, substantivo), la unua urbestr(o, substantivo)
elekt(ita, particípio passivo passado do verbo elekti) de la popol(o,
substantivo) en nia (pronome possessivo da primeira pessoa do plural)
municip(o, substantivo).
Mari(o, substantivo): Jes, kaj por ke ni hav(u, conjugação do verbo havi
no modo imperativo ou volitivo) elstar(a, adjetivo)(n, acusativo de objeto
direto) sinprezent(o, substantivo)(n, acusativo de objeto direto), ni dev(as,
conjugação do presente do verbo devi) far(i, infinitivo do verbo fari) fort(a,
adjetivo)(n, acusativo de objeto direto) elektokampanj(o, substantivo)(n,
acusativo de objeto direto). Ni prepar(u, conjugação do verbo prepari no modo
imperativo) ni(pronome pessoal)(n, acusativo de objeto direto) pli efik(e,
advérbio) por konkurenc(i, infinitivo do verbo konkurenci) al ŝtat(a, adjetivo)
deputit(o, substantivo) post du jar(o, substantivo)(j, plural). Ni tut(e,
advérbio) ne las(u, conjugação do verbo lasi no modo imperativo), ke la
opozici(o, substantivo) venk(u, conjugação do verbo venki no modo imperativo ou
volitivo) nia (pronome possessivo da primeira pessoa do plural)(n, acusativo de
objeto direto) koalici(o, substantivo)(n, acusativo de objeto direto).
Petr(o, substantivo): Konsent(it, particípio passivo passado do verbo
konsenti)(e, advérbio). Est(as, conjugação do presente do verbo esti) neces(e,
advérbio), ke ni far(u, conjugação do verbo fari no modo imperativo ou
volitivo) bon(eg, adjetivo)(a, adjetivo)(n, acusativo de objeto direto)
kampanj(o, substantivo)(n, acusativo de objeto direto) por tio (pronome
demonstrativo de coisa). Ven(ig, fazer, tornar, sufixo de transitivização
verbal)(u, conjugação no modo imperativo ou volitivo do verbo venigi) la
elekt(ant, particípio ativo presente)(o, substantivo)(j, plural)(n, acusativo
de objeto direto) al la voĉdon(ej, sufixo designativo de lugar onde se faz ou
realiza a raiz)(o, substantivo)(j, plural) en 2026!
Mari(o, substantivo): Preciz(e, advérbio). Kaj ni stud(u, conjugação do
verbo studi no modo imperativo ou volitivo) pli da strategi(o, substantivo)(j,
plural), por ke ni kapabl(u, conjugação do verbo kapabli no modo imperativo ou
volitivo) konkurenc(i, infinitivo do verbo konkurenci) altnivel(e, advérbio).
Dum tio (pronome demonstrativo de coisa), mi atend(as, conjugação do presente
do verbo atendi), ke la nov(a, adjetivo) urb(a, adjetivo) konsili(o,
substantivo) kunlabor(u, conjugação do verbo kunlabori no modo imperativo ou
volitivo) por la bon(a, adjetivo) administrad(o, substantivo) de la urb(o,
substantivo), kaj ke ĝi efik(e, advérbio) kunlabor(u, conjugação do verbo
kunlabori no modo imperativo ou volitivo) kun la nov(a, adjetivo)
municipestr(o, substantivo).
Petr(o, substantivo): Mia (pronome possessivo da primeira pessoa do
singular) parti(o, substantivo) cert(e, advérbio) far(os, conjugação do futuro
do verbo fari) tio(pronome demonstrativo de coisa)(n, acusativo de objeto
direto). Bonvol(u, conjugação do verbo bonvoli no modo volitivo) sci(ig, fazer,
tornar, sufixo de transitivização verbal)(i, infinitivo do verbo sciigi) al mi,
kio(pronome interrogativo)(n, acusativo de objeto direto) vi opini(as,
conjugação do presente do verbo opinii) pri la uzad(o, substantivo) de
elektronik(a, adjetivo)(j, plural) balot(uj, vazo, continente total onde fica a
raiz)(o, substantivo)(j, plural)?
Mari(o, substantivo): Interes(a, adjetivo) ide(o, substantivo). Poste ni
ir(u, conjugação do verbo iri no modo imperativo) en la konsilantarej(o,
substantivo)(n, acusativo de direção), por diskut(i, infinitivo do verbo
diskuti) tio (pronome demonstrativo de coisa)(n, acusativo de objeto direto)
pli detal(e, advérbio).
Petr(o, substantivo): Bon(e, advérbio), ni ir(u, conjugação do verbo iri
no modo imperativo ou volitivo) tie (pronome demonstrativo adverbial de
lugar)(n, acusativo de direção) kun(e, advérbio)! Kaj nun, ĉu ni vizit(u,
conjugação do verbo viziti no modo imperativo ou volitivo) la balot(uj, vazo,
continente total onde fica a raiz)(o, substantivo)(j, plural)(n, acusativo de
objeto direto) en la urbocentr(a, adjetivo) lern(ej, sufixo designativo de
lugar onde se faz ou realiza a raiz)(o, substantivo)?
Mari(o, substantivo): Jes, ekzamen(i, infinitivo do verbo ekzameni) la urn(o,
substantivo)(j, plural)(n, acusativo de objeto direto) est(as, conjugação do
presente do verbo esti) ĉiam grav(e, advérbio). La brazilan(o, substantivo)
merit(as, conjugação do presente do verbo meriti) tia(pronome demonstrativo de
qualidade)(n, acusativo de objeto direto) respekt(o, substantivo)(n, acusativo
de objeto direto). La urbestr(o, substantivo) pet(is, conjugação do pretérito
do verbo peti), ke ni inspekt(u, conjugação do verbo inspekti no modo
imperativo ou volitivo) ĉiu(pronome coletivo)(j, plural)(n, acusativo de
direção) voĉdon(ej, sufixo designativo de lugar onde se faz ou realiza a
raiz)(o, substantivo)(j, plural)(n, acusativo de objeto direto).
Petr(o, substantivo): Perfekt(e, advérbio). Ni labor(u, conjugação do
verbo labori no modo imperativo ou volitivo) kun(e, advérbio), por cert(ig,
fazer, tornar, sufixo de transitivização verbal)(i, infinitivo do verbo
certigi) just(a, adjetivo)(n, acusativo de objeto direto) kaj sukces(a,
adjetivo)(n, acusativo de objeto direto) balotad(o, substantivo)(n, acusativo
de objeto direto)!
DESCRIÇÃO
MORFOLÓGICA COM IDENTIFICAÇÃO
DAS
CATEGORIAS GRAMATICAIS DE CADA PALAVRA DO DIÁLOGO
Petro:
Saluton (interjeição)
Mario (substantivo próprio)
Mi (pronome pessoal)
petas (verbo no presente)
ke (conjunção)
vi (pronome pessoal)
diru (verbo no imperativo)
al (preposição)
mi (pronome pessoal)
kiel (advérbio)
vi (pronome pessoal)
taksas (verbo no presente)
tiun (pronome demonstrativo como objeto direto)
hodiaŭan (adjetivo, forma adjetival de "hodiaŭ")
voĉdonadon (substantivo, acusativo)
Mario:
Saluton (interjeição)
Petro (substantivo próprio)
La (artigo definido)
balotado (substantivo)
iris (verbo no passado)
glate (advérbio)
tamen (conjunção)
mi (pronome pessoal)
preskaŭ (advérbio)
certas (verbo no presente)
ke (conjunção)
mi (pronome pessoal)
ne (advérbio)
estis (verbo no passado)
elektita (verbo no particípio passivo passado)
por (preposição)
urba (adjetivo)
konsilanto (substantivo)
Mi (pronome pessoal)
eĉ (advérbio)
preĝis (verbo no passado)
en (preposição)
la (artigo definido)
placo (substantivo)
antaŭ (preposição)
la (artigo definido)
preĝejo (substantivo)
apud (preposição)
la (artigo definido)
kruco (substantivo)
Poste (advérbio)
mi (pronome pessoal)
iris (verbo no passado)
pli (advérbio)
apud (preposição)
la (artigo definido)
preĝejon (substantivo, acusativo)
eĉ (advérbio)
eniris (verbo no passado)
en (preposição)
la (artigo definido)
preĝejon (substantivo, acusativo)
kaj (conjunção)
kuris (verbo no passado)
antaŭ (preposição)
la (artigo definido)
pastron (substantivo, acusativo)
por (preposição)
peti (verbo, infinitivo)
ke (conjunção)
li (pronome pessoal)
parolu (verbo no imperativo)
favore (advérbio)
de (preposição)
mi (pronome pessoal)
en (preposição)
la (artigo definido)
meso (substantivo)
sed (conjunção)
ŝajnas (verbo no presente)
ke (conjunção)
tio (pronome demonstrativo)
valoris (verbo no passado)
nenion (pronome negativo de tudo, acusativo)
Petro:
Mi (pronome pessoal)
bedaŭras (verbo no presente)
Nu (interjeição)
pli (advérbio)
frue (advérbio)
mi (pronome pessoal)
estis (verbo no passado)
trans (preposição)
la (artigo definido)
urbo (substantivo)
en (preposição)
apud-urna (adjetivo composto)
propagando (substantivo)
Antaŭ (preposição)
nelonge (advérbio)
mi (pronome pessoal)
venis (verbo no passado)
el (preposição)
mia (pronome possessivo)
voĉdona (adjetivo)
lernejo (substantivo)
kie (advérbio)
la (artigo definido)
balotintoj (substantivo)
montris (verbo no passado)
grandan (adjetivo, acusativo)
furoron (substantivo, acusativo)
sed (conjunção)
baldaŭ (advérbio)
mi (pronome pessoal)
reiros (verbo no futuro)
trans (preposição)
la (artigo definido)
urbon (substantivo, acusativo)
denove (advérbio)
por (preposição)
paradi (verbo, infinitivo)
en (preposição)
mia (pronome possessivo)
sentegmenta (adjetivo)
aŭtomobilo (substantivo)
Kaj (conjunção)
en (preposição)
via (pronome possessivo)
voĉdonejo (substantivo)
Kiel (advérbio)
kondutis (verbo no passado)
la (artigo definido)
elektintoj (substantivo)
Mario:
En (preposição)
la (artigo definido)
mia (pronome possessivo)
estis (verbo no passado)
tute (advérbio)
trankvile (advérbio)
Mi (pronome pessoal)
deziras (verbo no presente)
ke (conjunção)
la (artigo definido)
dua (número ordinal)
fazo (substantivo)
de (preposição)
la (artigo definido)
voĉdonado (substantivo)
por (preposição)
la (artigo definido)
urbestro (substantivo)
okazu (verbo no modo volitivo)
sukcese (advérbio)
Sed (conjunção)
bonvolu (verbo, volitivo)
klarigi (verbo, infinitivo)
al (preposição)
mi (pronome pessoal)
kiel (advérbio)
vi (pronome pessoal)
sukcesis (verbo no passado)
grimpi (verbo, infinitivo)
sur (preposição)
tiun (pronome demonstrativo individuante como objeto direto)
vian (pronome possessivo, acusativo)
malnovan (adjetivo, acusativo)
veturilon (substantivo, acusativo)
sub (preposição)
granda (adjetivo)
pluvo (substantivo)
Mi (pronome pessoal)
vidis (verbo no passado)
per (preposição)
la (artigo definido)
televidilo (substantivo)
ke (conjunção)
staris (verbo no passado)
pli (advérbio)
ol (preposição)
dek (numeral)
homoj (substantivo, plural)
sur (preposição)
ĝi (pronome pessoal neutro)
Petro:
Mi (pronome pessoal)
bezonis (verbo no passado)
riski (verbo, infinitivo)
eniri (verbo, infinitivo)
sub (preposição)
la (artigo definido)
pluvon (substantivo, acusativo)
por (preposição)
varbi (verbo, infinitivo)
pli (advérbio)
da (preposição)
elektantoj (substantivo, plural)
Mi (pronome pessoal)
kalkulis (verbo no passado)
kun (preposição)
la (artigo definido)
helpo (substantivo)
de (preposição)
du (numeral)
fortuloj (substantivo, plural)
kiuj (pronome relativo)
iris (verbo no passado)
post (preposição)
la (artigo definido)
aŭton (substantivo, acusativo)
kaj (conjunção)
iris (verbo no passado)
post (preposição)
la (artigo definido)
aŭto (substantivo)
por (preposição)
puŝi (verbo, infinitivo)
ĝin (pronome pessoal neutro, acusativo)
inter (preposição)
la (artigo definido)
homoj (substantivo, plural)
kaj (conjunção)
inter (preposição)
la (artigo definido)
homojn (substantivo, plural, acusativo)
en (preposição)
stratoj (substantivo, plural)
kaj (conjunção)
en (preposição)
stratojn (substantivo, plural, acusativo)
kaj (conjunção)
ĉefe (advérbio)
kontraŭ (preposição)
stratkavojn (substantivo, plural, acusativo)
Sed (conjunção)
prudente (advérbio)
la (artigo definido)
veturilo (substantivo)
iris (verbo no passado)
nur (advérbio)
inter (preposição)
aŭtoriparejoj (substantivo, plural)
kaj (conjunção)
ankoraŭ (advérbio)
inter (preposição)
pecovendejojn (substantivo, plural, acusativo)
Fine (advérbio)
ĝi (pronome pessoal neutro)
iris (verbo no passado)
antaŭ (preposição)
la (artigo definido)
preĝejo (substantivo)
por (preposição)
la (artigo definido)
beno (substantivo)
de (preposição)
la (artigo definido)
pastro (substantivo)
Sed (conjunção)
nu (interjeição)
mi (pronome pessoal)
samdeziras (verbo no presente)
ke (conjunção)
la (artigo definido)
venonta (verbo no particípio ativo futuro adjetival)
fazo (substantivo)
de (preposição)
la (artigo definido)
elektado (substantivo)
estu (verbo no modo volitivo)
tre (advérbio)
sukcesa (adjetivo)
La (artigo definido)
elektado (substantivo)
estas (verbo no presente)
la (artigo definido)
plej (advérbio superlativo)
grava (adjetivo)
afero (substantivo)
en (preposição)
la (artigo definido)
demokratio (substantivo)
Estas (verbo no presente)
grave (advérbio)
ke (conjunção)
la (artigo definido)
elektanto (substantivo)
uzu (verbo, imperativo ou volitivo)
sian (pronome possessivo reflexivo da terceira pessoa do singular ou do
plural, acusativo)
balotilon (substantivo, acusativo)
ĝuste (advérbio)
kaj (conjunção)
juste (advérbio)
Mario:
Vere (advérbio)
Mi (pronome pessoal)
atendas (verbo no presente)
ke (conjunção)
ĉiuj (pronome coletivo, plural)
elektantoj (substantivo, plural)
prizorgu (verbo no imperativo ou volitivo)
siajn (pronome possessivo reflexivo da terceira pessoa do singular ou do
plural, acusativo plural)
balotilojn (substantivo, plural, acusativo)
ĝis (preposição)
la (artigo definido)
dua (número ordinal)
fazo (substantivo)
de (preposição)
la (artigo definido)
voĉdonado (substantivo)
Petro:
Kaj (conjunção)
mi (pronome pessoal)
esperas (verbo no presente)
ke (conjunção)
ĉiuj (pronome coletivo, plural)
valorigos (verbo no futuro)
siajn (pronome possessivo reflexivo da terceira pessoa do singular ou do
plural, acusativo plural)
balotojn (substantivo, plural, acusativo)
en (preposição)
ĉiuj (pronome coletivo, plural)
elektadoj (substantivo, plural)
Necesas (verbo no presente)
ke (conjunção)
ni (pronome pessoal)
informu (verbo no imperativo)
la (artigo definido)
civitanojn (substantivo, plural, acusativo)
pri (preposição)
la (artigo definido)
graveco (substantivo)
de (preposição)
iliaj (pronome possessivo da terceira pessoa do plural, no plural)
elekta (adjetivo)
partopreno (substantivo)
eĉ (advérbio)
memore (advérbio)
al (preposição)
la (artigo definido)
granda (adjetivo)
Bernardo (substantivo próprio)
la (artigo definido)
unua (adjetivo)
urbestro (substantivo)
elektita (verbo no particípio passivo passado)
de (preposição)
la (artigo definido)
popolo (substantivo)
en (preposição)
nia (pronome possessivo da primeira pessoa do plural)
municipo (substantivo)
Mario:
Jes (interjeição)
kaj (conjunção)
por (preposição)
ke (conjunção)
ni (pronome pessoal)
havu (verbo no imperativo)
elstaran (adjetivo, forma adjetival de "elstara", acusativo)
sinprezenton (substantivo, acusativo)
ni (pronome pessoal)
devas (verbo no presente)
fari (verbo, infinitivo)
fortan (adjetivo, acusativo)
elektokampanjon (substantivo, acusativo)
Ni (pronome pessoal)
preparu (verbo no imperativo)
nin (pronome pessoal, acusativo)
pli (advérbio)
efike (advérbio)
por (preposição)
konkurenci (verbo, infinitivo)
al (preposição)
ŝtata (adjetivo)
deputito (substantivo)
post (preposição)
du (numeral)
jaroj (substantivo, plural)
Ni (pronome pessoal da primeira pessoa do plural)
tute (advérbio)
ne (advérbio)
lasu (verbo no imperativo)
ke (conjunção)
la (artigo definido)
opozicio (substantivo)
venku (verbo no modo volitivo)
nian (pronome possessivo, acusativo)
koalicion (substantivo, acusativo)
Petro:
Konsentite (verbo no particípio passivo passado adverbial)
Estas (verbo no presente)
necese (advérbio)
ke (conjunção)
ni (pronome pessoal da primeira pessoa do plural)
faru (verbo no imperativo)
bonegan (adjetivo, acusativo)
kampanjon (substantivo, acusativo)
por (preposição)
tiu (pronome demonstrativo individuativo)
Venigu (verbo, imperativo)
la (artigo definido)
elektantojn (substantivo, plural, acusativo)
al (preposição)
la (artigo definido)
voĉdonejoj (substantivo, plural)
en (preposição)
2026 (numeral)
Mario:
Precize (advérbio)
Kaj (conjunção)
ni (pronome pessoal da primeira pessoa do plural)
studu (verbo no imperativo)
pli (advérbio)
da (preposição)
strategioj (substantivo, plural)
por (preposição)
ke (conjunção)
ni (pronome pessoal)
kapablu (verbo no imperativo ou volitivo)
konkurenci (verbo, infinitivo)
altnivele (advérbio)
Dum (preposição)
tio (pronome demonstrativo de coisa)
mi (pronome pessoal)
atendas (verbo no presente)
ke (conjunção)
la (artigo definido)
nova (adjetivo)
urba (adjetivo)
konsilio (substantivo)
kunlaboru (verbo, volitivo)
por (preposição)
la (artigo definido)
bona (adjetivo)
administrado (substantivo)
de (preposição)
la (artigo definido)
urbo (substantivo)
kaj (conjunção)
ke (conjunção)
ĝi (pronome pessoal neutro)
efike (advérbio)
kunlaboru (verbo, volitivo)
kun (preposição)
la (artigo definido)
nova (adjetivo)
municipestro (substantivo)
Petro:
Mia (pronome possessivo)
partio (substantivo)
certe (advérbio)
faros (verbo no futuro)
tion (pronome demonstrativo como objeto direto)
Bonvolu (verbo, volitivo)
sciigi (verbo, infinitivo)
al (preposição)
mi (pronome pessoal)
kion (pronome interrogativo, acusativo)
vi (pronome pessoal)
opinias (verbo no presente)
pri (preposição)
la (artigo definido)
uzado (substantivo)
de (preposição)
elektronikaj (adjetivo, plural)
balotujoj (substantivo, plural)
Mario:
Interesa (adjetivo)
ideo (substantivo)
Poste (advérbio)
ni (pronome pessoal da primeira pessoa do plural)
iru (verbo no imperativo)
en (preposição)
la (artigo definido)
konsilantarejon (substantivo, acusativo)
por (preposição)
diskuti (verbo, infinitivo)
tion (pronome demonstrativo como objeto direto)
pli (advérbio)
detale (advérbio)
Petro:
Bone (advérbio)
ni (pronome pessoal)
iru (verbo no imperativo)
tien (advérbio)
kune (advérbio)
Kaj (conjunção)
nun (advérbio)
ĉu (partícula interrogativa)
ni (pronome pessoal da primeira pessoa do plural)
vizitu (verbo no imperativo)
la (artigo definido)
balotujojn (substantivo, plural, acusativo)
en (preposição)
la (artigo definido)
urbocentra (adjetivo)
lernejo (substantivo)
Mario:
Jes (interjeição)
ekzameni (verbo, infinitivo)
la (artigo definido)
urnojn (substantivo, plural, acusativo)
estas (verbo no presente)
ĉiam (advérbio)
grave (adjetivo)
La (artigo definido)
brazilano (substantivo)
meritas (verbo no presente)
tian (pronome demonstrativo de qualidade como objeto direto)
respekton (substantivo, acusativo)
La (artigo definido)
urbestro (substantivo)
petis (verbo no passado)
ke (conjunção)
ni (pronome pessoal da primeira pessoa do plural)
inspektu (verbo no imperativo)
ĉiuj (pronome coletivo, plural, acusativo)
voĉdonejojn (substantivo, plural, acusativo)
Petro:
Perfekte (advérbio)
Ni (pronome pessoal da primeira pessoa do plural)
laboru (verbo no imperativo)
kune (advérbio)
por (preposição)
certigi (verbo, infinitivo)
justan (adjetivo, acusativo)
kaj (conjunção)
sukcesan (adjetivo, acusativo)
balotadon (substantivo, acusativo)
ANÁLISE
SINTÁTICA DAS ORAÇÕES DO DIÁLOGO
Petro: Saluton, Mario!
- "Saluton"
(Interjeição)
- "Mario" (Vocativo)
Mi petas, ke vi diru al mi, kiel vi taksas tiun hodiaŭan voĉdonadon?
- Oração principal: "Mi
petas" (Sujeito + Verbo Transitivo Direto)
- Oração subordinada
substantiva objetiva direta: "ke vi diru al mi" (Conjunção Integrante
+ Sujeito + Verbo Transitivo Direto + Objeto Indireto)
- Oração subordinada adverbial
modal: "kiel vi taksas tiun hodiaŭan voĉdonadon" (Advérbio
Interrogativo + Sujeito + Verbo Transitivo Direto + Objeto Direto)
Mario: Saluton, Petro!
- "Saluton"
(Interjeição)
- "Petro" (Vocativo)
La balotado iris glate, tamen mi preskaŭ certas, ke mi ne estis elektita
por urba konsilanto.
- Oração coordenada
assindética: "La balotado iris glate" (Sujeito + Verbo Intransitivo +
Adjunto Adverbial de Modo)
- Oração coordenada
adversativa: "tamen mi preskaŭ certas" (Conjunção Coordenativa
Adversativa + Sujeito + Advérbio + Verbo Intransitivo)
- Oração subordinada
substantiva objetiva direta: "ke mi ne estis elektita por urba
konsilanto" (Conjunção Integrante + Sujeito + Locução Verbal [Verbo
Auxiliar + Particípio] + Adjunto Adverbial de Finalidade)
Mi eĉ preĝis en la placo, antaŭ la preĝejo, apud la kruco.
- Oração simples: "Mi eĉ
preĝis en la placo, antaŭ la preĝejo, apud la kruco" (Sujeito + Advérbio +
Verbo Intransitivo + Adjunto Adverbial de Lugar [3x])
Poste mi iris pli apud la preĝejon, eĉ eniris en la preĝejon kaj kuris
antaŭ la pastron, por peti, ke li parolu favore de mi en la meso, sed ŝajnas,
ke tio valoris nenion.
- Oração coordenada
assindética: "Poste mi iris pli apud la preĝejon" (Adjunto Adverbial
de Tempo + Sujeito + Verbo Intransitivo + Adjunto Adverbial de Lugar
Direcionado)
- Oração coordenada aditiva:
"eĉ eniris en la preĝejon" (Conjunção Aditiva + Verbo Intransitivo +
Adjunto Adverbial de Lugar Direcionado)
- Oração coordenada aditiva:
"kaj kuris antaŭ la pastron" (Conjunção Aditiva + Verbo Intransitivo
+ Adjunto Adverbial de Lugar Direcionado)
- Oração subordinada adverbial
final reduzida de infinitivo: "por peti" (Preposição + Verbo no
Infinitivo)
- Oração subordinada substantiva
objetiva direta: "ke li parolu favore de mi en la meso" (Conjunção
Integrante + Sujeito + Verbo Intransitivo + Adjunto Adverbial de Modo + Adjunto
Adverbial de Lugar)
- Oração coordenada
adversativa: "sed ŝajnas" (Conjunção Coordenativa Adversativa + Verbo
Intransitivo)
- Oração subordinada
substantiva subjetiva: "ke tio valoris nenion" (Conjunção Integrante
+ Sujeito + Verbo Transitivo Direto + Objeto Direto)
Petro: Mi bedaŭras.
- Oração simples: "Mi
bedaŭras" (Sujeito + Verbo Intransitivo)
Nu, pli frue mi estis trans la urbo, en apud-urna propagando.
- Oração simples: "Nu, pli
frue mi estis trans la urbo, en apud-urna propagando" (Interjeição +
Adjunto Adverbial de Tempo + Sujeito + Verbo de Ligação + Predicativo do
Sujeito [Adjunto Adverbial de Lugar + Adjunto Adverbial de Modo])
Antaŭ nelonge mi venis el mia voĉdona lernejo, kie la balotintoj montris
grandan furoron, sed baldaŭ mi reiros trans la urbon denove, por paradi en mia
sentegmenta aŭtomobilo.
- Oração principal: "Antaŭ
nelonge mi venis el mia voĉdona lernejo" (Adjunto Adverbial de Tempo +
Sujeito + Verbo Intransitivo + Adjunto Adverbial de Lugar)
- Oração subordinada adjetiva
explicativa: "kie la balotintoj montris grandan furoron" (Pronome
Relativo de Lugar + Sujeito + Verbo Transitivo Direto + Objeto Direto)
- Oração coordenada
adversativa: "sed baldaŭ mi reiros trans la urbon denove" (Conjunção
Coordenativa Adversativa + Adjunto Adverbial de Tempo + Sujeito + Verbo
Intransitivo + Adjunto Adverbial de Lugar Direcional + Adjunto Adverbial de
Tempo)
- Oração subordinada adverbial
final reduzida de infinitivo: "por paradi en mia sentegmenta
aŭtomobilo" (Preposição + Verbo no Infinitivo + Adjunto Adverbial de
Lugar)
Kaj en via voĉdonejo? Kiel kondutis la elektintoj?
- Oração elíptica: "Kaj
en via voĉdonejo?" (Conjunção Aditiva + Adjunto Adverbial de Lugar)
- Oração interrogativa:
"Kiel kondutis la elektintoj?" (Advérbio Interrogativo de Modo +
Verbo Intransitivo + Sujeito)
Mario: En la mia estis tute trankvile.
- Oração simples: "En la
mia estis tute trankvile" (Adjunto Adverbial de Lugar + Verbo de Ligação +
Predicativo do Sujeito)
Mi deziras, ke la dua fazo de la voĉdonado por la urbestro okazu
sukcese.
- Oração principal: "Mi
deziras" (Sujeito + Verbo Transitivo Direto)
- Oração subordinada
substantiva objetiva direta: "ke la dua fazo de la voĉdonado por la
urbestro okazu sukcese" (Conjunção Integrante + Sujeito + Verbo
Intransitivo + Adjunto Adverbial de Modo)
Sed bonvolu klarigi al mi: kiel vi sukcesis grimpi sur tiun vian
malnovan veturilon, sub granda pluvo?
- Oração principal: "Sed
bonvolu klarigi al mi" (Conjunção Coordenativa Adversativa + Verbo no
Imperativo + Objeto Indireto)
- Oração subordinada
substantiva objetiva direta interrogativa indireta: "kiel vi sukcesis
grimpi sur tiun vian malnovan veturilon, sub granda pluvo" (Advérbio
Interrogativo + Sujeito + Verbo Transitivo Direto + Verbo no Infinitivo +
Adjunto Adverbial de Lugar [2x])
Mi vidis per la televidilo, ke staris pli ol dek homoj sur ĝi, ĉu ne?
- Oração principal: "Mi
vidis per la televidilo" (Sujeito + Verbo Transitivo Direto + Adjunto
Adverbial de Meio)
- Oração subordinada
substantiva objetiva direta: "ke staris pli ol dek homoj sur ĝi"
(Conjunção Integrante + Verbo Intransitivo + Sujeito + Adjunto Adverbial de
Lugar)
- Oração interrogativa:
"ĉu ne?" (Partícula Interrogativa + Advérbio de Negação)
Petro:
- Mi bezonis riski eniri sub la pluvon (Oração principal)
- Sujeito: Mi (pronome pessoal)
- Predicado verbal: bezonis
riski eniri (verbo + infinitivo + infinitivo)
- Objeto indireto: sub la pluvon
(locução adverbial de lugar direcional)
- por varbi pli da elektantoj (Oração subordinada adverbial final)
- Predicado verbal: varbi
(infinitivo)
- Objeto direto: pli da
elektantoj (locução nominal)
- Mi kalkulis kun la helpo de du fortuloj (Oração principal)
- Sujeito: Mi (pronome pessoal)
- Predicado verbal: kalkulis
(verbo)
- Objeto indireto: kun la helpo
de du fortuloj (locução adverbial de modo)
- kiuj iris post la aŭton (Oração subordinada adjetiva restritiva)
- Sujeito: kiuj (pronome
relativo)
- Predicado verbal: iris (verbo)
- Objeto indireto: post la aŭton
(locução adverbial de lugar direcional)
- kaj iris post la aŭto (Oração coordenada aditiva)
- Sujeito: (elíptico - kiuj)
- Predicado verbal: iris (verbo)
- Objeto indireto: post la aŭto
(locução adverbial de lugar posicional)
- por puŝi ĝin inter la homoj kaj inter la homojn, en stratoj kaj en
stratojn kaj ĉefe kontraŭ stratkavojn (Oração subordinada adverbial final
posicional e direcional)
- Predicado verbal: puŝi
(infinitivo)
- Objeto direto: ĝin (pronome)
- Objetos indiretos: inter la
homoj (posicional), inter la homojn (direcional), en stratoj (posicional), en
stratojn (direcional), kontraŭ stratkavojn (direcional)
- Sed, prudente, la veturilo iris nur inter aŭtoriparejoj kaj ankaŭ
inter pecovendejojn (Oração principal)
- Sujeito: la veturilo
(substantivo)
- Predicado verbal: iris (verbo)
- Objetos indiretos: inter
aŭtoriparejoj (locução adverbial de lugar posicional), inter pecovendejojn
(locução adverbial de lugar direcional)
- Fine ĝi iris antaŭ la preĝejon (Oração principal)
- Sujeito: ĝi (pronome)
- Predicado verbal: iris (verbo)
- Objeto indireto: antaŭ la
preĝejon (locução adverbial de lugar direcional)
- por la beno de la pastro (Oração subordinada adverbial final)
- Sed, nu, mi samdeziras (Oração principal)
- Sujeito: mi (pronome pessoal)
- Predicado verbal: samdeziras
(verbo)
- ke la venonta fazo de la elektado estu tre sukcesa (Oração subordinada
substantiva objetiva direta)
- Sujeito: la venonta fazo de la
elektado (locução nominal)
- Predicado nominal: estu tre
sukcesa (verbo de ligação + predicativo do sujeito)
- La elektado estas la plej grava afero en la demokratio (Oração principal)
- Sujeito: La elektado
(substantivo)
- Predicado nominal: estas la
plej grava afero en la demokratio (verbo de ligação + predicativo do sujeito)
- Estas grave (Oração principal)
- Predicado nominal: Estas grave
(verbo de ligação + predicativo do sujeito)
- ke la elektanto uzu sian balotilon ĝuste kaj juste (Oração subordinada
substantiva subjetiva)
- Sujeito: la elektanto
(substantivo)
- Predicado verbal: uzu (verbo)
- Objeto direto: sian balotilon
(locução nominal)
- Adjuntos adverbiais: ĝuste kaj
juste (advérbios de modo)
Mario:
- Vere (Oração reduzida de predicado)
- Mi atendas (Oração principal)
- Sujeito: Mi (pronome pessoal)
- Predicado verbal: atendas
(verbo)
- ke ĉiuj elektantoj prizorgu siajn balotilojn ĝis la dua fazo de la
voĉdonado (Oração subordinada substantiva objetiva direta)
- Sujeito: ĉiuj elektantoj
(locução nominal)
- Predicado verbal: prizorgu
(verbo)
- Objeto direto: siajn
balotilojn (locução nominal)
- Adjunto adverbial: ĝis la dua
fazo de la voĉdonado (locução adverbial de tempo)
Petro:
- Kaj mi esperas (Oração principal)
- Sujeito: mi (pronome pessoal)
- Predicado verbal: esperas
(verbo)
- ke ĉiuj valorigos siajn balotojn en ĉiuj elektadoj (Oração subordinada
substantiva objetiva direta)
- Sujeito: ĉiuj (pronome
coletivo)
- Predicado verbal: valorigos
(verbo)
- Objeto direto: siajn balotojn
(locução nominal)
- Adjunto adverbial: en ĉiuj
elektadoj (locução adverbial de lugar)
- Necesas (Oração principal)
- Predicado nominal: Necesas
(verbo de ligação)
- ke ni informu la civitanojn pri la graveco de ilia elekta partopreno
(Oração subordinada substantiva subjetiva)
- Sujeito: ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: informu
(verbo)
- Objeto direto: la civitanojn
(substantivo)
- Objeto indireto: pri la
graveco de ilia elekta partopreno (locução adverbial)
- eĉ memore al la granda Bernardo, la unua urbestro elektita de la
popolo en nia municipo (Oração reduzida de predicado)
Mario:
- Jes (Oração reduzida)
- kaj por ke ni havu elstaran sinprezenton (Oração subordinada adverbial
final)
- Sujeito: ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: havu (verbo)
- Objeto direto: elstaran
sinprezenton (locução nominal)
- ni devas fari fortan elektokampanjon (Oração principal)
- Sujeito: ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: devas fari
(locução verbal)
- Objeto direto: fortan
elektokampanjon (locução nominal)
- Ni preparu nin pli efike por konkurenci al ŝtata deputito post du
jaroj (Oração principal)
- Sujeito: Ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: preparu
(verbo)
- Objeto direto: nin (pronome)
- Adjunto adverbial: pli efike
(locução adverbial de modo)
- Oração subordinada adverbial
final: por konkurenci al ŝtata deputito post du jaroj
- Ni tute ne lasu (Oração principal)
- Sujeito: Ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: ne lasu
(verbo)
- Adjunto adverbial: tute
(advérbio de intensidade)
- ke la opozicio venku nian koalicion (Oração subordinada substantiva
objetiva direta)
- Sujeito: la opozicio
(substantivo)
- Predicado verbal: venku
(verbo)
- Objeto direto: nian koalicion
(locução nominal)
Petro:
- Konsentite (Oração reduzida)
- Estas necese (Oração principal)
- Predicado nominal: Estas
necese (verbo de ligação + predicativo do sujeito)
- ke ni faru bonegan kampanjon por tio (Oração subordinada substantiva
subjetiva)
- Sujeito: ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: faru (verbo)
- Objeto direto: bonegan
kampanjon (locução nominal)
- Adjunto adverbial: por tio
(locução adverbial de finalidade)
- Venigu la elektantojn al la voĉdonejoj en 2026! (Oração imperativa)
- Predicado verbal: Venigu
(verbo)
- Objeto direto: la elektantojn
(substantivo)
- Adjuntos adverbiais: al la
voĉdonejoj (locução adverbial de lugar), en 2026 (locução adverbial de tempo)
Mario:
- Precize (Oração reduzida)
- Kaj ni studu pli da strategioj (Oração principal)
- Sujeito: ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: studu
(verbo)
- Objeto direto: pli da
strategioj (locução nominal)
- por ke ni kapablu konkurenci altnivele (Oração subordinada adverbial
final)
- Sujeito: ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: kapablu
konkurenci (locução verbal)
- Adjunto adverbial: altnivele
(advérbio de modo)
- Dum tio, mi atendas (Oração principal)
- Sujeito: mi (pronome pessoal)
- Predicado verbal: atendas
(verbo)
- Adjunto adverbial: Dum tio
(locução adverbial de tempo)
- ke la nova urba konsilio kunlaboru por la bona administrado de la urbo
(Oração subordinada substantiva objetiva direta)
- Sujeito: la nova urba konsilio
(locução nominal)
- Predicado verbal: kunlaboru
(verbo)
- Adjunto adverbial: por la bona
administrado de la urbo (locução adverbial de finalidade)
- kaj ke ĝi efike kunlaboru kun la nova municipestro (Oração coordenada
aditiva)
- Sujeito: ĝi (pronome)
- Predicado verbal: kunlaboru
(verbo)
- Adjunto adverbial: efike
(advérbio de modo)
- Objeto indireto: kun la nova
municipestro (locução adverbial)
Petro:
- Mia partio certe faros tion (Oração principal)
- Sujeito: Mia partio (locução
nominal)
- Predicado verbal: faros
(verbo)
- Objeto direto: tion (pronome
demonstrativo)
- Adjunto adverbial: certe
(advérbio de modo)
- Bonvolu sciigi al mi (Oração principal)
- Predicado verbal: Bonvolu
sciigi (locução verbal)
- Objeto indireto: al mi
(locução adverbial)
- kion vi opinias pri la uzado de elektronikaj balotujoj? (Oração
subordinada substantiva objetiva direta)
- Sujeito: vi (pronome pessoal)
- Predicado verbal: opinias
(verbo)
- Objeto indireto: pri la uzado
de elektronikaj balotujoj (locução adverbial)
Mario:
- Interesa ideo (Oração reduzida nominal)
- Poste ni iru en la konsilantarejon (Oração principal)
- Sujeito: ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: iru (verbo)
- Adjunto adverbial: Poste
(advérbio de tempo)
- Objeto indireto: en la
konsilantarejon (locução adverbial de lugar direcional)
- por diskuti tion pli detale (Oração subordinada adverbial final)
- Predicado verbal: diskuti
(infinitivo)
- Objeto direto: tion (pronome
demonstrativo)
- Adjunto adverbial: pli detale
(locução adverbial de modo)
Petro:
- Bone (Oração reduzida)
- ni iru tien kune! (Oração principal)
- Sujeito: ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: iru (verbo)
- Adjuntos adverbiais: tien
(advérbio de lugar direcional), kune (advérbio de modo)
- Kaj nun, ĉu ni vizitu la balotujojn en la urbocentra lernejo? (Oração
interrogativa)
- Sujeito: ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: vizitu
(verbo)
- Objeto direto: la balotujojn
(substantivo)
- Adjunto adverbial: en la
urbocentra lernejo (locução adverbial de lugar)
Mario:
- Jes (Oração reduzida)
- ekzameni la urnojn estas ĉiam grave (Oração principal)
- Sujeito: ekzameni la urnojn
(oração reduzida de infinitivo)
- Predicado nominal: estas ĉiam
grave (verbo de ligação + predicativo do sujeito)
- La brazilano meritas tian respekton (Oração principal)
- Sujeito: La brazilano
(substantivo)
- Predicado verbal: meritas
(verbo)
- Objeto direto: tian respekton
(locução nominal)
- La urbestro petis (Oração principal)
- Sujeito: La urbestro
(substantivo)
- Predicado verbal: petis
(verbo)
- ke ni inspektu ĉiujn voĉdonejojn (Oração subordinada substantiva
objetiva direta)
- Sujeito: ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: inspektu
(verbo)
- Objeto direto: ĉiujn
voĉdonejojn (locução nominal)
Petro:
- Perfekte (Oração reduzida)
- Ni laboru kune (Oração principal)
- Sujeito: Ni (pronome pessoal)
- Predicado verbal: laboru
(verbo)
- Adjunto adverbial: kune
(advérbio de modo)
- por certigi justan kaj sukcesan balotadon! (Oração subordinada
adverbial final)
- Predicado verbal: certigi
(infinitivo)
- Objeto direto: justan kaj
sukcesan balotadon (locução nominal)
QUESTIONÁRIO
BASEADO NO DIÁLOGO:
1. Kien iris Mario por preĝi?
2. Kion Mario faris antaŭ la preĝejo?
3. Kie staris la kruco, apud kiu Mario preĝis?
4. Kien iris Mario post ol preĝi apud la kruco?
5. Kien kuris Mario en la preĝejo?
6. Kion Mario petis de la pastro?
7. Kie Petro estis pli frue?
8. Kion Petro faris trans la urbo?
9. El kie Petro venis antaŭ nelonge?
10. Kien Petro intencis reiri?
11. Por kio Petro intencis reiri trans la urbon?
12. Kia estis la aŭtomobilo de Petro?
13. Kia estis la etoso en la voĉdonejo de Mario?
14. Kion Mario deziras por la dua fazo de la voĉdonado?
15. Kien Petro bezonis eniri por varbi pli da elektantoj?
16. Kiom da homoj staris sur la veturilo de Petro?
17. Kien iris la du fortuloj rilate al la aŭto?
18. Inter kio kaj inter kion la veturilo iris?
19. Kien la veturilo iris fine?
20. Por kio la veturilo iris antaŭ la preĝejon?
21. Kion Petro opinias pri la graveco de la elektado?
22. Kion Mario atendas de ĉiuj elektantoj?
23. Kion Petro esperas pri la balotoj en ĉiuj elektadoj?
24. Kiu estis Bernardo?
25. Por kio Mario kaj Petro devas prepari sin post du jaroj?
26. Kion ili ne devas lasi, ke la opozicio faru?
27. Kien ili devas venigi la elektantojn en 2026?
28. Kion Mario atendas de la nova urba konsilio?
29. Kun kiu la nova urba konsilio devas kunlabori?
30. Pri kio Petro petas la opinion de Mario?
31. Kien Mario proponas iri por diskuti pli detale?
32. Kien Petro proponas iri kune?
33. Kion ili intencas fari en la urbocentra lernejo?
34. Kiu petis, ke ili inspektu ĉiujn voĉdonujojn?
35. Ĉu Mario estis elektita kiel urba konsilanto?
36. Ĉu la preĝado de Mario helpis lin en la balotado?
37. Ĉu la pastro parolis favore de Mario en la meso?
38. Ĉu estis granda furoro en la voĉdona lernejo de Petro?
39. Ĉu Petro intencis paradi en kovrila aŭtomobilo?
40. Ĉu la balotintoj en la voĉdonejo de Mario kondutis trankvile?
41. Ĉu Petro sukcesis grimpi sur sian malnovan veturilon?
42. Ĉu pluvis dum Petro estis sur la veturilo?
43. Ĉu la veturilo de Petro iris inter homojn, aŭ nur inter homoj?
44. Ĉu la veturilo iris kontraŭ stratkavojn?
45. Ĉu Mario kaj Petro konsentas pri la graveco de la elektado?
46. Ĉu ili planas prepari sin por konkurenci al ŝtata deputito?
47. Ĉu ili intencas lasi, ke la opozicio venku ilian koalicion?
48. Ĉu la partio de Petro kunlaboros por la bona administrado de la
urbo?
49. Ĉu Mario kaj Petro intencas diskuti pri elektronikaj balotujoj?
50. Ĉu ili planas viziti la balotujojn en la urbocentra lernejo?
51. Ĉu la urbestro petis, ke ili inspektu ĉiujn voĉdonejojn?
52. Ĉu Mario kaj Petro intencas labori kune por certigi justan
balotadon?
53. Kiel la balotado iris laŭ Mario?
54. Kiom da homoj helpis Petro-n kun lia aŭto?
55. Kial Petro bezonis riski eniri sub la pluvon?
QUESTIONÁRIO
COM 100 PERGUNTAS COM ÊNFASE NOS ENUNCIADOS GRAMATICAIS DO CAPUT
DA PRESENTE AULA, EXCLUSIVAMENTE SOBRE A INTELIGÊNCIA ARTIFICIAL NO
PROCESSO DE ELEIÇAO POLÍTICA, PRONTO
PARA DIÁLOGOS IMPROVISADAMENTE MOTIVADOS.
1. Kiel la artefarita intelekto povas helpi en balotadaj sistemoj?
2. Bonvolu klarigi la avantaĝojn uzi AI en voĉdonado.
3. Ĉu AI povas plibonigi la sekurecon de elektronikaj balotujoj?
4. Kiamaniere AI povas detekti fraŭdon en balotadoj?
5. Kiuj estas la eblaj riskoj uzi AI en balotadaj procesoj?
6. Ĉu oni devas postuli, ke AI-sistemoj estu travideblaj en balotadoj.
7. Kiel AI povas helpi en la analizo de voĉdondatenoj?
8. Bonvolu priskribi la rolon de la maŝinlernado en balotadaj
antaŭdiroj.
9. Kiel AI povas asisti en la kreado de justaj balotejoj?
9. Ĉu AI povas helpi en la identigo de voĉdonantoj?
10. Kiuj estas la etikaj konsideroj pri AI en balotadoj?
11. Bonvolu klarigi kiel AI povas plibonigi balotadon por handikapuloj.
12. Kiel AI povas helpi en la kalkulo de balotoj aŭ balotiloj?
13. Ĉu AI povas faciligi internaciajn observadojn de balotadoj?
14. Kiamaniere AI povas helpi en la edukado de voĉdonantoj?
15. Kiuj estas la defioj integri AI en tradiciajn balotadajn sistemojn?
16. Ĉu la registaro deziras, ke oni uzu AI por sekurigi la balotadon?
17. Ĉu necesas, ke la politikistoj komprenu la implicojn de AI en
balotadoj?
18. Ĉu estas grave, ke la elektantoj fidu AI-bazitajn balotadajn
sistemojn?
19. Ĉu la elekta komitato petas, ke oni testadu AI-sistemojn antaŭ la
balotado?
20. Ĉu oni atendas, ke AI plibonigu la precizecon de balotadaj rezultoj?
21. Ĉu vi nepre volas iri al la voĉdonejo kaj uzi la AI-asistitan
balotsistemon?
22. Bonvolu klarigi al mi, kiel la AI-bazita balotilo funkcias.
23. Kiel AI povas helpi en la prevento de ciber-atakoj dum balotadoj?
24. Ĉu AI povas faciligi voĉdonadon por eksterlandaj civitanoj?
25. Kiamaniere AI povas plibonigi la privatecon de voĉdonantoj?
26. Kiuj estas la reguloj por uzi AI en politikaj kampanjoj?
27. Bonvolu priskribi kiel AI povas helpi en la organizo de balotadaj
eventoj.
28. Kiel AI povas kontribui al pli rapida diskonigo de balotadaj
rezultoj?
29. Ĉu AI povas helpi en la detekto de misinformado (falsaj informoj)
dum balotadaj kampanjoj?
30. Kiamaniere AI povas plibonigi la alireblon de balotadaj informoj?
31. Ĉu la balotada komitato rekomendas, ke oni uzu AI por analizi
voĉdonajn tendencojn?
32. Ĉu estas urĝe, ke ni kreu AI-etikajn gvidliniojn por balotadaj
procedoj?
33. Bonvolu klarigi la diferencon inter AI-asistita kaj tradicia
balotado.
34. Kiel AI povas helpi en la kreado de personigitaj voĉdonantaj
gvidiloj?
35. Ĉu AI povas plibonigi la administradon de balotadaj lokoj?
36. Kiamaniere AI povas helpi en la trejnado de balotadaj oficistoj?
37. Kiuj estas la kostoj asociitaj al la enkonduko de AI en balotadajn
sistemojn?
38. Ĉu via partio postulas, ke oni uzu AI por certigi justecon en
balotadoj?
39. Ĉu estas necese, ke la registaroj investu en AI-teknologiojn por
balotadoj?
40. Bonvolu klarigi, kiel AI povas helpi en la kreado de pli ĝustaj
balotantaj listoj.
41. Kiel AI povas kontribui al pli efika balotada loĝistiko?
42. Ĉu AI povas helpi en la solvado de balotadaj debatoj?
43. Kiamaniere AI povas plibonigi la sekurecon de balotadaj datenbazoj?
44. Kiuj estas la avantaĝoj uzi AI en aŭtomata balotila skano?
45. Ĉu la civitanoj en la plimulto esperas, ke AI reduktu la erarojn en
balotadaj procedoj?
46. Ĉu estas konsilinde, ke la partioj uzu AI por optimumigi siajn
kampanjajn strategiojn?
47. Bonvolu priskribi, kiel AI povas helpi en la analizo de voĉdonantaj
preferoj.
48. Kiel AI povas faciligi la procedon de registriĝo por voĉdoni?
49. Ĉu AI povas helpi en la prevento de duobla voĉdonado?
50. Kiamaniere AI povas plibonigi la fidindecon de balotadaj sistemoj?
51. Kiuj estas la defioj uzi AI por antaŭdiri balotadajn rezultojn?
52. Ĉu la sciencistoj jam unuanime rekomendas, ke oni uzu AI por
monitori la balotadan integrecon?
53. Ĉu estas grave, ke la elektanto komprenu, kiel AI estas uzata en
balotadoj?
54. Bonvolu klarigi kiel AI povas helpi en la detekto de neregularaj
voĉdonaj modeloj.
55. Kiel AI povas kontribui al pli efika balota nombrado?
56. Ĉu AI povas helpi en la kreado de pli justaj balotadaj leĝoj?
57. Kiamaniere AI povas plibonigi la respondecon en balotadaj procedoj?
58. Kiuj estas la implicoj uzi AI por analizoj post balotadoj?
59. Ĉu la registaroj deziras, ke oni uzu AI por plirapidigi la procedon
de balotado?
60. Ĉu estas pli necese, ke fakuloj elvolvu AI-algoritmojn specife por
balotadaj celoj?
61. Bonvolu priskribi, kiel AI povas helpi en la identigo de potencialaj
balotadaj problemoj.
62. Kiel AI povas faciligi la procedon de balotila desegno?
63. Ĉu AI povas helpi en la prevento de balotada manipulado?
64. Kiamaniere AI povas plibonigi la precizecon de voĉdonantaj sondaĵoj?
65. Kiuj estas la reguloj por uzi AI en la analizo de balotadaj datenoj?
66. Ĉu la balotkomitato atendas, ke AI plibonigu la efikecon de
balotadaj procedoj?
67. Ĉu estas konsilinde, ke partioj uzu AI-bazitajn analizojn en siaj
elektokampanjoj?
68. Bonvolu klarigi, kiel AI povas helpi en la detekto de balotadaj
anomalioj.
69. Kiel AI povas kontribui al pli inkluzivigaj balotadaj sistemoj?
70. Ĉu AI povas helpi en la kreado de pli precizaj voĉdonantaj
demografioj?
71. Kiamaniere AI povas plibonigi la sekurecon de poŝtaj balotoj aŭ
balotiloj?
72. Kiuj estas la avantaĝoj uzi AI en la analizo de balotadaj tendencoj?
73. Ĉu grandnombre la fakuloj rekomendas, ke oni uzu AI por optimumigi
balotadajn rimedojn?
74. Ĉu estas urĝe, ke ni diskutu la etikajn implicojn de AI en
balotadoj?
75. Bonvolu priskribi, kiel AI povas helpi en la prevento de voĉdonanta
minacado.
76. Kiel AI povas faciligi la procedon de balota konfirmado?
77. Ĉu AI povas helpi en la kreado de pli efikaj balotadaj sistemoj?
78. Kiamaniere AI povas plibonigi la mastrumadon de balotadaj financoj?
79. Kiuj estas la defioj enkonduki AI en malaltteknikajn balotadajn
mediojn?
80. Ĉu ĝenerale la politikistoj postulas, ke oni uzu AI por certigi
justajn balotadojn?
81. Ĉu estas grave, ke ni eduku la publikon pri la rolo de AI en
balotadoj?
82. Bonvolu klarigi, kiel AI povas helpi en la analizo de balotadaj
rezultoj.
83. Kiel AI povas kontribui al pli rapida balotada raportado?
84. Ĉu AI povas helpi en la prevento de balotada fraŭdo?
85. Kiamaniere AI povas plibonigi la alireblon de balotadaj informoj por
minoritatoj?
86. Kiuj estas la avantaĝoj uzi AI en la trejnado de balotadaj
volontuloj?
87. Ĉu la sciencistoj de la tuta mondo jam atendas, ke AI reduktu la
homan eraron en balotadaj procedoj?
88. Ĉu estas konsilinde, ke registaroj investu en AI-sekurecon por
balotadaj sistemoj?
89. Bonvolu, priskribi kiel AI povas helpi en la kreado de pli efikaj
balotadaj proceduroj.
90. Kiel AI povas faciligi la procedon de voĉdona rekalkulo?
91. Ĉu AI povas helpi en la detekto de potenciala balotada manipulado?
92. Kiamaniere AI povas plibonigi la fidindecon de balotadaj antaŭdiroj?
93. Kiuj estas la defioj enkonduki AI en tradiciajn paperbazitajn
balotadajn sistemojn?
94. Ĉu la balotkomitato en via urbo deziras, ke oni uzu AI por plibonigi
la voĉdonantan sperton?
95. Ĉu estas grave, ke ni konsideru la privatecajn implicojn de AI en
balotadoj?
96. Bonvolu klarigi, kiel AI povas helpi en la kreado de pli sekuraj
retaj voĉdonaj sistemoj.
97. Kiel AI povas kontribui al pli klaraj balotadaj procesoj?
98. Ĉu AI povas helpi en la prevento de balotada manipulado en sociaj
retoj?
99. Kiamaniere AI povas plibonigi la precizecon de balotadaj prognozoj?
100. Kiuj estas la potencialaj misuzoj de AI en politikaj balotadoj?
