ACUSATIVO DE DIREÇÃO PREPOSICIONAL-ADVERBIAL // PREPOZICIA-ADVERBA AKUZATIVO DE DIREKTO

 Em Esperanto há algumas preposições típicas de posição, como EN, INTERNE, EKSTER, SUPRE, MALSUPRE, DEKSTRE, MALDEKSTRE, SUB, TRANS, EL, ANTAŬ, MALANTAŬ, FOR e SUR.

Há também algumas preposições tais adverbializadas derivadamente, como ENE, EKSTERE,  SUBE, TRANSE, ANTAŬE, MALANTAŬE, FORE, ELE, SURE (estas duas, pouco usados), ALTE e MALALTE (estas duas últimas, originadas de adjetivos), sucedidas, ou não, de alguma preposição locativa reforçativa apropriada, como DE, EN e SUR, como nos exemplos ENE DE, EKSTERE EN e SUPRE SUR.

Com o acréscimo do acusativo de direção N, esses advérbios posicionais podem, eles próprios,  se transformar, respectivamente, nos advérbios direcionais ENEN, INTERNEN, EKSTEREN, SUPREN, MALSUPREN, DEKSTREN, MALDEKSTREN, SUBEN, TRANSEN, ELEN, SUREN (estes dois, pouco usados), ANTAŬEN, MALANTAŬEN, FOREN, ALTEN e MALALTEN, sucedidos, ou não, de alguma preposição locativa reforçativa apropriada, como nos exemplos ENEN DE, EKSTEREN EN e SUPREN SUR.

 

Abaixo há cem frases numeradas, incluindo todas essas preposições adverbializadas, sendo que em cada primeira parte de cada frase há um advérbio posicional em -E e na segunda parte de cada frase há um advérbio direcional em –EN.

Com base na preleção acima, peço-vos elaborar perguntas duplas, sobre a posição e sobre a direção do sujeito, para todas as frases, como nos modelos das quatro primeiras.

 

 

1.   La fajrobrigadisto staris dekstre, sed nun paŝegas maldekstren.

Modelo:

Kie la fajrobrigadisto staris kaj kien li paŝegas nun?

 

2.   La futbalisto ludis maldekstre, sed nun kuras dekstren de la gazono.

Modelo:

Kie la futbalisto ludis kaj kien nun li kuras?

 

3.   La farbisto farbis malsupre, sed poste li movis sin supren, por kompletigi sian laboron.

Modelo:

Kie la farbisto farbis kaj kien li sin movis?

 

4.   La kato kuŝis supre sur la tablo, sed subite kuris suben de la tablo, por postkuri muson.

Modelo:

Kie la kato kuŝis kaj kien ĝi kuris?

 

5.   La kelnero staris interne, sed nun rapide kuras eksteren de la kafejo.

 

6.   La instruisto sidis ekstere, sed nun iras internen pro la pluvo.

 

7.   La birdo ripozis supre sur la tegmento, sed nun flugas malsupren al sia kaĝo.

 

8.   La infano ludis malsupre en la ĝardeno, sed nun grimpas supren sur la arbon.

 

9.   La policisto gardis dekstre de la pordo, sed nun moviĝas maldekstren pro suspektinda bruo.

 

10.                   La vendisto laboris maldekstre en la butiko, sed nun paŝas dekstren, por helpi klienton.

 

11.                   La purigisto balais sube, sed nun paŝas supren por purigi la fenestrojn.

 

12.                   La fotisto poziciiĝis transe de la rivero, sed nun li naĝas cicen (maltransen) por pli bona vidpunkto.

 

13.                   La leterportisto atendis antaŭe de la domo, sed nun kuras tre foren pro minaca hundo.

 

14.                   La ĝardenisto laboris malantaŭe de la domo, sed nun iras antaŭen por preni siajn ilojn.

 

15.                   La sciureto sidis fore sur branĉo, sed nun ĝi saltas malsupren pro minaca nizo.

 

16.                   La sekretariino restis ene de la oficejo, sed nun rapidas enen al la kunvenejo.

 

17.                   La kuracisto staris alte sur la ŝtuparo, sed nun li malsupreniras malalten, por akcepti novan pacienton.

 

18.                   La turistoj promenis malalte en la valo, sed nun grimpas alten al la montopinto.

 

19.                   La bibliotekisto laboris supre sur la balkono, sed nun hastas malsupren, por preni libron.

 

20.                   La studento sidis ene de la klasĉambro, sed nun moviĝas elen por la paŭzo.

 

21.                   La muzikisto poziciis sin supre sur la podio, sed nun saltas suben, por saluti la publikon.

 

22.                   La arkitekto laboris ekstere de la konstruaĵo, sed nun li paŝas internen, por kontroli la planojn.

 

23.                   La sportisto ripozis dekstre de la stadiono, sed nun kuras maldekstren al la teamo.

 

24.                   La masonisto ŝmiris malsupre ĉe la murbazo, sed nun grimpas supren, por fini la ŝmiron.

 

25.                   La aktoro atendis malantaŭe de la kurteno, sed nun moviĝas antaŭen sur la scenejon.

 

26.                   La kokino vagadis fore de la kokinejo, sed nun ĝi kuras internen pro proksimiĝanta vulpo.

 

27.                   La riparisto laboris transe de la garaĝo, sed nun moviĝas cisen, por preni laborilojn.

 

28.                   La profesoro staris alte sur la katedro, sed nun paŝas malalten, por skribi sur la tabulon.

 

29.                   La birdeto sidis malalte sub la arbo, sed nun ĝi flugas alten pro proksima kato.

 

30.                   La tajloro laboras ene de la butiko, sed baldaŭ li foriros elen al sia hejmo.

 

31.                   La dommastrino sarkis ele, en la ĝardeno, sed nun hastas enen pro subita pluvego.

 

32.                   La lernanto sidis malantaŭe en la klaso, sed nun kuras la unua eksteren dum la paŭzo.

 

33.                   La kuiristo laboris ekstere ĉe la fornego, sed nun moviĝas internen kun la manĝaĵoj.

 

34.                   La hundo kuŝis supre sur la sofo, sed nun ĝi saltas malsupren, por kapti pilkon.

 

35.                   La purigistino balais malsupre en la vestiblo, sed nun grimpas supren al la unua etaĝo.

 

36.                   La butikisto staris dekstre de la kaso, sed nun paŝas maldekstren al la bretaro.

 

37.                   La aviadisto sidis maldekstre en la pilotejo, sed nun klinas sin dekstren, por rigardi la horizonton.

 

38.                   La entreprena direktoro restis sube en sia oficejo, sed nun iras supren al la kunvenejo.

 

39.                   La tenisisto poziciiĝis maldekstre de la reto, sed nun kuras ĉi-flanken, por respondi la pilkon.

 

40.                   La sekurigisto gardis antaŭe ĉe la enirejo, sed nun retiriĝas malantaŭen pro danĝero.

 

41.                   La ĝardenisto laboris malantaŭe de la dometo, sed nun moviĝas antaŭen kun sia stucilo.

 

42.                   La motorciklisto atendis fore ĉe la trafiklumo, sed nun veturas antaŭen, kiam ĝi verdiĝas.

 

43.                   La vilaĝano promenis alte sur la monteto, sed nun iras malalten al la valo.

 

44.                   La astronomisto observis malalte proksime de la horizonto, sed nun direktas sian teleskopon alten.

 

45.                   La simio pendis sube de la branĉo, sed nun ĝi grimpas suren al pli alta pozicio.

 

46.                   La instruistino paŝis ele de la klasĉambro, en la koridoro, sed nun rapidas elen de la lernejo, pro la sonorilado.

 

47.                   La administranto sidis interne de la oficejo, sed nun paŝas eksteren, por fumi cigaredon.

 

48.                   La konduktoro staris ekstere de la buso, sed nun moviĝas internen, por komenci la vojaĝon.

 

49.                   La araneaĵo pendis sure de la plafono, sed nun la araneo glitas malsupren sur sia fadeno.

 

50.                   La infanoj ludis malsupre en la subetaĝo, sed nun kuras supren, aŭdinte la vespermanĝan alvokon.

 

51.                   La muzikistino ripozis dekstre de la piano, sed tuj translokiĝos maldekstren al sia seĝo.

 

52.                   La ŝoforo veturis dekstre de la strato, sed nun transstiras maldekstren al la benzinejo.

 

53.                   La pordisto viglis ĉirkaŭe apud la enirejo, sed nun li paŝas supren, por kontroli bruon.

 

54.                   La fiŝkaptisto sidis transe de la lago, sed nun remas rapide cicen pro la ŝtormo.

 

55.                   La gvidanto staris antaŭe de la grupo, sed nun paŝas malantaŭen, por ŝanĝi la vidpunkton.

 

56.                   La aktoro kaŝiĝis malantaŭe en la kulisoj, sed nun li marŝas antaŭen sur la scenejon.

 

57.                   La sciencisto laboris fore, en la fora laboratorio, sed nun li veturas ankoraŭ pli foren al la fakultato.

 

58.                   La luigisto loĝis ene de la konstruaĵo, sed nun rapidas enen al sia nova apartamento.

 

59.                   La alpisto ripozis alte sur la klifo, sed nun iras malalten, serĉante pli sekuran vojon.

 

60.                   La submetroa gardisto deĵoris malalte en la stacidomo, sed nun li kuras supren pro urĝa kunvoko.

 

61.                   La akrobato svingiĝis supre sur la trapezo, sed nun saltas pli supren al pli alta stango.

 

62.                   La maristo rigardis elen de la haveno, sed nun li navigas elen al la vasta maro.

 

63.                   Tiuj gepensiuloj promenis interne de la parko, sed nun direktiĝas eksteren al la bushaltejo.

 

64.                   La aktorino atendis ekstere de la teatro, sed nun eniras internen por la lasta provludo.

 

65.                   La cervino paŝtis sin supre sur la monto, sed nun kuras malsupren pro lupaj blekoj.

 

66.                   La koboldo kaŝiĝis sube de la fungo, sed nun grimpas supren, por vidi la sunleviĝon.

 

67.                   La unua violonisto sidis dekstre de la orkestro, sed nun moviĝas maldekstren por la nova peco.

 

68.                   La fazano promenis maldekstre de la arbaro, sed nun ĝi flugas dekstren pro ĉasisto.

 

69.                   La ŝtelistino kaŝiĝis sube de la ŝtuparo, sed nun rampas supren, por eviti la gardhundon.

 

70.                   La poŝtisto staris transe de la strato, sed nun biciklas cicen kun la leteroj.

 

71.                   Tiuj malaltaj spektantoj sidis antaŭe en la kinejo, sed nun moviĝas malantaŭen pro altaj personoj.

 

72.                   La purigisto laboras malantaŭe de la konstruaĵo, sed baldaŭ marŝos antaŭen kun la rubujo.

 

73.                   La ermito loĝis fore en la arbaro, sed nun marŝas foren al la montaro.

 

74.                   La studantino legis ene de la biblioteko, sed nun ŝi kuras enen al la legosalono.

 

75.                   La alpinisto ripozis alte sur la monto, sed nun malsupreniras malalten pro neĝoŝtormo.

 

76.                   La ministo laboris malalte en la minejo, sed nun grimpas alten fine de la tago.

 

77.                   La akrobatino dancis supre sur la ŝnuro, sed ŝi tuj saltos malsupren al la platformo.

 

78.                   La ŝipestro rigardis elen de la kajuto, sed nun li jam navigas elen al la oceano.

 

79.                   Papilio flugis interne de la ĝardeno, sed nun ĝi flirtas eksteren tra la plektobarilo.

 

80.                   Klubano atendis ekstere de la dancejo, sed nun paŝas internen post permeso.

 

81.                   La strutino vagadas sure de la herbejo, sed nun kuras malsupren al la lageto.

 

82.                   La servisto laboris malsupre en la kuirejo, sed nun iras supren kun la manĝaĵoj.

 

83.                   La prelegisto sidis dekstre ĉe la aŭskultantaro, sed nun deiras antaŭen, por prelegi.

 

84.                   La ĵurnalisto staris maldekstre de la podio, sed nun li rapide paŝas dekstren, por intervjui.

 

85.                   La homoida roboto laboris sube en la fabriko, sed ĝi nun leviĝas supren per la elevatoro.

 

86.                   La artisto pentris transe de la rivero, sed nun naĝas cicen por nova perspektivo.

 

87.                   La gasto sidis antaŭe en la salono, sed nun li retiriĝas malantaŭen pro la bruo.

 

88.                   La muzikisto ludis malantaŭe de la grupo, sed nun paŝas antaŭen por sia solo.

 

89.                   La velisto navigis fore de la bordo, sed nun direktiĝas pli foren al la nova insulo.

 

90.                   La kuracistino deĵoris ene de la ambulanco, sed nun hastas enen al la hospitalo.

 

91.                   La astronaŭto ŝvebas alte ene de la spacosimulejo, sed baldaŭ li venos malalten, por reiri hejmen.

 

92.                   La kavisto laboris malalte en la konstruata tunelo, sed nun grimpas alten, por tagmanĝi.

 

93.                   La cirkistino balanciĝis supre sur la stango, sed nun saltas dekstren al la ringo.

 

94.                   La eskapinto kaŝiĝis ele de la izolĉelo, sed nun li kuras elen de la malliberejo.

 

95.                   La muzikŝatantoj dancis interne de la koncertejo, sed nun moviĝas eksteren por freŝa aero.

 

96.                   La programisto laboras ekstere sur la teraso, sed baldaŭ li eniros internen pro la pluvo.

 

97.                   La aktoreto atendis supre en la vestejo, sed nun kuras malsupren sur la scenejon.

 

98.                   La ŝoforo sidis malantaŭe en la aŭto, sed nun li iros antaŭen al la superbuso, por stiri.

 

99.                   La stratartisto grafitiis dekstre sur la muro, sed nun paŝas maldekstren por nova spaco.

  

100.             La fotografisto staris maldekstre de la grupo, sed nun moviĝas dekstren por pli bona angulo.